Tiếp tục siết chặt kinh doanh đa cấp

Thời gian qua, nhiều doanh nghiệp vi phạm đã bị xử phạt và thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp.

Thắt chặt số doanh nghiệp hoạt động

Theo số liệu từ Ủy ban Cạnh tranh quốc gia (Bộ Công thương), từ năm 2016 đến nay, Bộ Công thương đã thu hồi giấy chứng nhận và chấm dứt, tạm ngừng hoạt động bán hàng đa cấp đối với 25 doanh nghiệp (DN), khởi xướng điều tra 65 vụ việc, xử phạt 64 trường hợp với tổng tiền phạt là 11 tỷ đồng. Riêng trong năm 2023, Bộ Công thương đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 5 DN bán hàng đa cấp và 1 cá nhân người tham gia bán hàng đa cấp, tổng số tiền phạt hơn 1,1 tỷ đồng. Các vi phạm được công bố công khai trên trang thông tin điện tử của Ủy ban Cạnh tranh quốc gia. Do đó, việc tuân thủ pháp luật của các DN có phải đã có chuyển biến tích cực.

Cũng theo Ủy ban Cạnh tranh quốc gia, số DN kinh doanh đa cấp đã giảm rõ nét. Doanh thu của các DN tương đối ổn định, đóng góp tích cực vào ngân sách nhà nước. “Hoạt động của các DN bán hàng đa cấp có giấy phép đã cơ bản đi vào ổn định, ít xảy ra các vụ việc đa cấp biến tướng gây xôn xao dư luận như giai đoạn trước” – đại diện Bộ Công thương thông tin.

Thông tin từ các địa phương cho hay, hoạt động bán hàng đa cấp đã được Sở Công thương các địa phương siết chặt hơn, đảm bảo hoạt động kinh doanh đúng quy định.

Theo đó, tại Trà Vinh, hiện có 13 DN đã được Sở Công thương xác nhận tổ chức các hoạt động bán hàng đa cấp theo quy định tại Nghị định số 40 ngày 12/3/2018 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp và Nghị định số 18, ngày 28/4/2023 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 40/2018 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp. Các DN này đã tổ chức hoạt động bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh đúng quy định, như: định kỳ có báo cáo tình hình hoạt động về Sở Công thương (6 tháng và năm), tổ chức hội nghị, hội thảo, đào tạo về đa cấp có thực hiện thủ tục hành chính gửi về Sở Công thương đúng quy định.

Tại Hòa Bình, thông tin từ Sở Công thương tỉnh Hòa Bình cho biết, tính đến ngày 20/3/2024, trên địa bàn tỉnh có 12 DN được cấp giấy xác nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, trong đó, 1 công ty đăng ký hoạt động mới, 2 công ty chuyển hình thức đại diện sang Văn phòng đại diện. Số người tham gia hoạt động bán hàng đa cấp trên toàn tỉnh là 4.138 người. Các DN hoạt động bán hàng đa cấp chủ yếu kinh doanh mặt hàng thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thiết bị trị liệu, điện tử, đồ gia dụng..., nhiều nhất là thực phẩm chức năng và mỹ phẩm; đa số DN kinh doanh các sản phẩm có nguồn gốc nhập khẩu từ nước ngoài.

Theo ông Dương Quốc Thắng - Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Hòa Bình, mặc dù hoạt động kinh doanh đa cấp trên địa bàn tỉnh không sôi động, nhưng cơ quan quản lý nhà nước của tỉnh vẫn thường xuyên nắm bắt và quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh này. Các sở, ban, ngành, đơn vị có liên quan tăng cường tuyên truyền về bán hàng đa cấp. Qua đó nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức và nhân dân về hoạt động bán hàng đa cấp tại địa phương...

Vẫn còn biểu hiện chưa tuân thủ pháp luật

Tuy nhiên, Ủy ban Cạnh tranh quốc gia nhận định, do số lượng người tham gia bán hàng đa cấp rất đông đảo nên vẫn còn những biểu hiện chưa tuân thủ pháp luật trong việc tổ chức các hoạt động hội họp, đào tạo, tập huấn. Hiện các DN chủ yếu đào tạo cơ bản cho người tham gia bán hàng đa cấp bằng phương thức đào tạo trực tuyến (xấp xỉ 98%). Song, có dấu hiệu thực hiện đào tạo cơ bản đối phó tại nhiều DN đa cấp. Ngoài ra, vẫn có hiện tượng DN không giám sát chặt chẽ, để người tham gia bán hàng đa cấp vi phạm quy tắc hoạt động, vi phạm quy định pháp luật trong quá trình hoạt động.

Theo Ủy ban Cạnh tranh quốc gia, để đảm bảo hành lang pháp lý quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, Bộ Công thương liên tục tham mưu xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp như: Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, Nghị định số 18/2023 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 40/2018 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng…

Đối với nhóm DN có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, Bộ Công thương tiếp tục triển khai hoạt động thanh tra, kiểm tra hàng năm và xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm. Bên cạnh đó, Bộ Công thương (đầu mối là Ủy ban Cạnh tranh quốc gia) dự kiến tổ chức 5 đợt kiểm tra kiến thức pháp luật bán hàng đa cấp, kiến thức cho đầu mối tại địa phương trong năm 2024. Thời gian tổ chức các đợt kiểm tra ở TP Hà Nội vào các tháng 3, 9 và 11/2024; tại Đà Nẵng vào tháng 5/2024 và TPHCM là tháng 7/2024.