Vẫn còn nhiều hạn chế xoay quanh nhà ở xã hội và thị trường bất động sản

Tham dự phiên họp có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng; lãnh đạo các bộ ngành, cơ quan Trung ương, 34 tỉnh, thành phố, đại diện các tập đoàn, doanh nghiệp, ngân hàng thương mại.

Từ đầu năm tới nay, Thủ tướng đã trực tiếp chủ trì 4 hội nghị toàn quốc liên quan đến nhà ở xã hội, ban hành 3 nghị quyết, 3 công điện, 124 văn bản chỉ đạo điều hành liên quan đến lĩnh vực nhà ở và thị trường bất động sản; giao 58 nhiệm vụ cụ thể tháo gỡ khó khăn liên quan tới nhà ở xã hội và phát triển thị trường bất động sản. 

Phiên họp ngày 11/10 vừa qua tổ chức nhằm đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ trong những tháng đầu năm, kiểm điểm tình hình thực hiện nhiệm vụ đã giao trong phiên họp thứ nhất ngày 22/9, đồng thời đề ra nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới của Ban Chỉ đạo.

Theo báo cáo tại phiên họp, thời gian qua Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt và triển khai nhiều biện pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy các dự án đầu tư, trong đó chú trọng vào danh mục nhà ở xã hội. Công tác kiểm soát, chấn chỉnh về sử dụng đất, định giá và đấu giá đất được tăng cường, ổn định thị trường bất động sản, đảm bảo quyền có chỗ ở của người dân.

Nhận định về các kết quả đã đạt được trong 9 tháng đầu năm 2025, phiên họp đã nêu ra:

Cả nước đang đầu tư xây dựng 132.616 căn nhà, khởi công mới 73 dự án với quy mô 57.815 căn. Đã hoàn thành 50.687/100.275 căn (đạt 50,5%), dự kiến đến hết năm 2025 sẽ hoàn thành thêm 38.600 căn (tổng là 89.007/100.275 căn, đạt 89%).

Bộ Công an đã khởi công 6 dự án nhà ở lực lượng vũ trang nhân dân với quy mô khoảng 4.220 căn. Bộ Quốc phòng dự kiến sẽ khởi công 8 dự án nhà ở cho lực lượng vũ trang với tổng quy mô 6.547 căn.

Trong đó, các địa phương dự kiến đạt và vượt chỉ tiêu được giao bao gồm: Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Huế, Bắc Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Đồng Nai, Hưng Yên, Nghệ An, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Cà Mau, Quảng Trị, Quảng Ngãi, Tuyên Quang. 7 địa phương gồm Phú Thọ, Thanh Hóa, Cần Thơ, Lào Cai, Khánh Hòa, Tây Ninh, An Giang. Đồng thời nhận định mục tiêu hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội trong năm 2025 là thách thức lớn với 8/34 địa phương khó hoàn thành chỉ tiêu được giao.

Phát biểu trong phiên họp, các đại biểu cho rằng việc quản lý, phát triển thị trường bất động sản nói chung, phát triển nhà ở xã hội nói riêng vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế, nhất là khi các quy định, cơ chế, chính sách phát triển vẫn chưa được sửa đổi, bổ sung sao cho phù hợp với thực tế. Trong khi đó nguồn cung nhà ở xã hội còn thiếu, quỹ đất các địa phương dành cho phát triển nhà ở xã hội nhìn chung còn có hạn chế, tiến độ triển khai dự án còn chậm, giá nhà ở thành phố lại vượt quá khả năng chi trả của đa số người dân...

Thủ tướng ghi nhận ý kiến sâu sắc, sát thực tế của các đại biểu, cũng như đánh giá cao sự chuẩn bị của Bộ Xây dựng, Văn phòng Chính phủ trong phiên họp. Đồng thời giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ tiếp thu đầy đủ các ý kiến xác đáng, hoàn thiện, trình ban hành văn bản phù hợp để thống nhất triển khai thực hiện nhanh, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu thực tế và phù hợp quy định của Đảng và Nhà nước.

Kết luận lại phiên họp, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh tính nhân văn của chính sách, nếu thiếu cơ chế, chính sách thì đề xuất cấp có thẩm quyền; cùng với đó, phải tuân thủ quy luật thị trường, góp phần thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững.

Việc phát triển thị trường bất động sản và thực hiện chính sách nhà ở xã hội có quan hệ mật thiết, tác động qua lại với nhau nên phải phát triển nhà ở thương mại phù hợp, đúng quy luật, đúng quy định nhưng cũng phải có những chính sách đột phá để phát triển nhà ở xã hội. Nhà ở xã hội không được nằm ở nơi “khỉ ho cò gáy”, thuộc khu đất “đầu thừa đuôi thẹo”.

Về giải pháp và nhiệm vụ chính sắp tới, Thủ tướng yêu cầu:

1- Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các cơ quan để tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế theo định hướng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Nếu vướng mắc ở luật thì trình Quốc hội tại Kỳ họp sắp tới; nếu ở nghị định thì Chính phủ giải quyết.

2- Việc quy hoạch phải ổn định, lâu dài, không phá vỡ các quy hoạch đã làm; địa phương chủ động giao đất, thực hiện thủ tục về đất đai, tháo gỡ các vướng mắc theo thẩm quyền. Nếu vượt thẩm quyền, thiếu chính sách thì tiếp tục đề xuất.

3- Phải đa dạng hóa nguồn lực, gồm hỗ trợ của Nhà nước (cả Trung ương và địa phương); nguồn vốn tín dụng; phát hành trái phiếu; nguồn lực tư nhân… Đồng thời đề nghị các địa phương phải tích cực, chủ động đưa ra chính sách phù hợp điều kiện địa phương; các doanh nghiệp tiết giảm chi phí, giảm chi tiêu không cần thiết để giá thành nhà ở xã hội phù hợp hơn, chấp nhận được. 

4- Tiếp tục hoàn thiện về công nghệ, hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu, quy định liên quan quản lý, giám sát hoạt động môi giới, vận hành sàn giao dịch bất động sản. Thành lập trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý theo hướng công khai, minh bạch, phù hợp, hiệu quả, đúng thẩm quyền.

Lưu ý một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng chỉ đạo:

1- Bộ Xây dựng tiếp tục có thông tư quy định chi tiết sau khi Chính phủ đã có Nghị định 261/2025/NĐ-CP để hướng dẫn cụ thể hơn, như về thời hạn thực hiện các thủ tục với dự án nhà ở xã hội. Đồng thời khẩn trương trình ban hành Nghị định quy định chi tiết về Quỹ nhà ở quốc gia

Chính phủ sẽ ban hành văn bản phù hợp, xây dựng tiêu chí, nguyên tắc, tinh thần là không giới hạn tỉnh nào và không giới hạn doanh nghiệp nào, để các địa phương giao nhiệm vụ cho doanh nghiệp thực hiện xây dựng nhà ở xã hội. Đề nghị các doanh nghiệp chủ động nhận nhiệm vụ và có cơ chế giám sát, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, chống trục lợi.

2- Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đôn đốc thúc đẩy giải ngân Chương trình tín dụng 145 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, theo hướng thuận lợi hơn, dễ tiếp cận hơn nhưng quản lý được. Nhanh chóng kiểm soát tín dụng vào bất động sản mang tính đầu cơ, gây ra bong bóng bất động sản. Bên cạnh đó, các ngân hàng tiếp tục tiết giảm chi phí, ứng dụng công nghệ để giảm lãi suất cho vay cho cả nhà đầu tư và người mua nhà.

Bổ sung thêm cho các giải pháp trên, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đề nghị phải đẩy mạnh truyền thông chính sách để người dân hiểu, làm theo, khuyến khích, nhân rộng những điển hình tiên tiến, mô hình hay, cách làm tốt, hiệu quả, sáng tạo.

Nguyễn Hồng Nhung