Phát triển kinh tế tư nhân đột phá theo tinh thần Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị

Bối cảnh và vai trò của Nghị quyết 68

Hiện trạng: Tính đến năm 2025, kinh tế tư nhân ở Việt Nam gồm khoảng hơn 940 nghìn doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh, đóng góp khoảng 50% GDP, hơn 30% tổng thu ngân sách nhà nước, và sử dụng khoảng 82% tổng số lao động. Khu vực này đã trở thành động lực quan trọng tạo việc làm, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Bất cập: Tuy vậy, nhiêu doanh nghiệp tư nhân vẫn giữ quy mô siêu nhỏ, tiềm lực tài chính và quản trị còn hạn chế, năng lực đổi mới sáng tạo chưa cao, và gặp cản trở trong tiếp cận vốn, công nghệ, nhân lực…

Nội hàm và ý nghĩa

Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị được coi là một bước ngoặt lịch sử trong nhận thức và chính sách về kinh tế tư nhân. Đây là lần đầu tiên khu vực này được xác định là "động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia". Nghị quyết không chỉ thể hiện tầm nhìn chiến lược dài hạn, mà còn là nền tảng pháp lý và chính trị tạo dựng niềm tin, thúc đẩy doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới và hội nhập toàn cầu.

Mục tiêu chiến lược đến 2030 và 2045

Số doanh nghiệp: Đạt 2 triệu doanh nghiệp hoạt động (tương đương ~20 doanh nghiệp/1.000 dân).

Chuỗi giá trị toàn cầu: Có ít nhất 20 doanh nghiệp lớn tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu.

Tăng trưởng kinh tế: Kinh tế tư nhân tăng trưởng bình quân 10-12%/năm, vượt trội hơn tốc độ tăng chung; đóng góp 55-58% GDP, 35-40% tổng thu ngân sách, tạo việc làm cho 84-85% lao động, năng suất lao động tăng bình quân 8,5-9,5%/ năm.

Công nghệ & chuyển đổi số: Trình độ công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số thuộc nhóm 3 nước dẫn đầu ASEAN, và 5 nước dẫn đầu châu Á.

Tầm nhìn đến năm 2045

3 triệu doanh nghiệp hoạt động, đóng góp trên 60% GDP.

Kinh tế tư nhân trở nên nhanh, mạnh, bền vững, chủ động tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu và có năng lực cạnh tranh cao ở khu vực và quốc tế.

Đổi mới tư duy và nhận thức xã hội

Loại bỏ định kiến: Xóa bỏ tư tưởng "quản không được thì cấm", coi doanh nhân là "chiến sĩ trên mặt trận kinh tế", đồng thời khơi dậy niềm tin, khát vọng, tinh thần khởi nghiệp toàn dân.

Tuyên truyền, phổ biến: Đẩy mạnh tuyên truyền qua Đảng, báo chí, và hệ thống chính trị để nâng cao nhận thức chung về vai trò của kinh tế tư nhân.

Hoàn thiện thể chế và pháp luật

Bảo vệ quyền kinh doanh: Quyền sở hữu, tự do kinh doanh, cạnh tranh bình đẳng, thực thi hợp đồng phải được luật hóa và bảo vệ thực chất.

Chuyển từ "kiểm" sang "hậu kiểm": Mở đường cho doanh nghiệp chủ động khắc phục sai sót, hạn chế áp dụng biện pháp hình sự nếu chưa cần thiết; tách bạch trách nhiệm cá nhân và pháp nhân.

Giải quyết tranh chấp: Rút ngắn thời gian xử lý tranh chấp hợp đồng, xử lý tồn đọng dự án, chấm dứt chậm thanh toán từ doanh nghiệp nhà nước với tư nhân.

Tiếp cận nguồn lực một cách công bằng

Đất đai: Minh bạch hóa giao dịch, giảm thời gian thủ tục hành chính

Vốn: Mở rộng các kênh như tín dụng xanh, thị trường chứng khoán, quỹ đầu tư, gọi vốn cộng đồng.

Công nghệ & R&D: Ưu đãi thuế, khấu trừ chi phí R&D, lập quỹ phát triển công nghệ, sandbox công nghệ; hỗ trợ mạnh doanh nghiệp tư nhân làm chủ công nghệ.

Nhân lực: Bồi dưỡng quản trị doanh nghiệp, kỹ năng số, ngoại ngữ; đào tạo kết hợp giữa trường đại học và doanh nghiệp.

Mở rộng mạng lưới kết nối và hội nhập

Liên kết nội địa: Khuyến khích kết nối tư nhân với doanh nghiệp nhà nước và FDI để hình thành chuỗi giá trị nội địa bền vững.

Go Global: Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân vươn ra thị trường quốc tế, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.

Hỗ trợ thực chất cho DN nhỏ và hộ kinh doanh

Xóa thuế khoán, cung cấp phần mềm kế toán miễn phí, đơn giản hóa quản lý tài chính; giúp hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp minh bạch và bài bản hơn khuyến khích thanh niên, phụ nữ và dân tộc thiểu số vươn lên.

Tăng cường cơ chế tổ chức thực hiện

Quốc hội, Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể cùng tham gia vào thể chế hóa nghị quyết: ban hành luật, giám sát thực thi, xây dựng kế hoạch truyền thông và phản biện xã hội.

Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị là một cú hích toàn diện cho kinh tế tư nhân Việt Nam. Nó không chỉ thay đổi khung nhận thức và chính sách, mà còn mở ra một tương lai bứt phá, đặt nền móng để kinh tế tư nhân trở thành động lực trung tâm, bền vững và hội nhập sâu rộng trong giai đoạn tới. Việc hiện thực hóa nghị quyết đòi hỏi hành động quyết liệt và đồng bộ từ hệ thống chính trị, cơ quan nhà nước, cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội. Nếu được thực thi đúng tinh thần và hiệu quả, mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp đến năm 2030 và 3 triệu doanh nghiệp đến năm 2045 hoàn toàn khả thi - tạo cú đột phá cho nền kinh tế, nâng tầm Việt Nam trên bản đồ kinh tế thế giới.

Tiến sĩ Nguyễn Thắng Cảnh