Mòn mỏi chờ tiền hỗ trợ tái định cư

Hơn 10 năm trước, thực hiện Quyết định 1776 của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình Bố trí dân cư các vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, di cư tự do, rừng đặc dụng giai đoạn 2013 - 2020, huyện miền núi Bá Thước (tỉnh Thanh Hóa) đã di dời 134 hộ dân. Tuy nhiên đến nay vẫn còn 60 hộ dân chưa nhận được tiền hỗ trợ theo quy định.

Bao giờ được nhận tiền?

Thực hiện Quyết định 1776 của Thủ tướng chính phủ, tỉnh Thanh Hóa đã di chuyển 1.138 hộ đến nơi an toàn. Chỉ tính riêng tại huyện miền núi Bá Thước thời gian qua huyện đã bố trí được tái định cư tập trung 35 hộ, ổn định xen ghép 134 hộ tại các xã: Cổ Lũng, Lũng Cao, Lũng Niêm… Những hộ dân thuộc diện phải di dời được thông báo được hỗ trợ kinh phí đến nơi ở mới với số tiền từ 10 - 20 triệu đồng (tùy điều kiện, hoàn cảnh). Tuy nhiên, sau 10 năm đã an cư ở vùng đất mới, vẫn còn 60 hộ dân chưa nhận được tiền hỗ trợ tái định cư theo quy định.

Anh Hà Văn Mùi (thôn Bồng, xã Lũng Niêm, huyện Bá Thước) - một trong những hộ dân nằm trong diện được di dời, cho biết: Vì nằm trong khu vực có nguy cơ sạt lở cao, đe dọa đến tính mạng tài sản mỗi khi mùa mưa lũ về. Năm 2014, gia đình anh được chính quyền thông báo sẽ được di chuyển đến nơi định cư mới thuộc thôn Bồng, xã Lũng Niêm để ổn định đời sống và tránh rủi ro do thiên tai gây ra. Cùng với 

đó, anh và nhiều hộ dân khác trong khu vực được thông báo sẽ nhận được khoản tiền hỗ trợ di dời là 20 triệu đồng/1 hộ. Khi đến nơi định cư mới, do hoàn cảnh khó khăn không có tiền nên gia đình đã vay ngân hàng và người thân số tiền 30 triệu đồng để dựng nhà, dự định sau khi nhận được tiền sẽ trả. Tuy nhiên, sau 10 năm an cư ở vùng đất mới, gia đình anh Mùi vẫn chưa được nhận tiền hỗ trợ tái định cư. Trong khi đó, cuộc sống ở nơi tái định cư gặp rất nhiều khó khăn, sinh kế chủ yếu dựa vào nghề đi rừng hái măng, tìm dược liệu về bán và trồng rau...

“Nhiều năm qua, đời sống của gia đình tôi và nhiều hộ dân khác trong diện được di dời gặp rất nhiều khó khăn vì chưa được nhận tiền hỗ trợ tái định cư. Trước đó, để làm nhà và tạo sinh kế, chúng tôi đã vay tiền từ ngân hàng, anh em trong họ hàng. Số tiền được hỗ trợ, tôi dự tính sẽ trả cho những khoản đã vay nợ. Chúng tôi mong muốn sớm được nhận tiền để trang trải cuộc sống” – anh Mùi bày tỏ.

Cùng có chung tâm trạng như anh Mùi, anh Hà Hùng - trú tại thôn Bồng, xã Lũng Niêm cho biết: Năm 2016, tôi di chuyển lên thôn Bồng sinh sống và phải vay mượn 20 triệu đồng để xây nhà tạm. Dù đã nhiều lần kiến nghị, nhưng đến nay anh vẫn chưa nhận được tiền bồi thường, mong nhà nước sớm hỗ trợ kinh phí di dời.

Trao đổi về vấn đề trên, bà Lê Thị Thúy - Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bá Thước, cho biết: Hiện nay, huyện Bá Thước vẫn còn 60 hộ dân thuộc đối tượng tái định cư xen ghép, đã di chuyển đến nơi ở mới chưa được hỗ trợ kinh phí. “Do chưa nhận được tiền hỗ trợ theo quy định nên đời sống của đồng bào gặp rất nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế. Trong thời gian tới, chúng tôi rất mong tỉnh sớm bố trí kinh phí di dời để các hộ ổn định đời sống” - bà Thúy nói.

Chờ đề án mới

Tìm hiểu thêm thông tin từ phía Chi cục Phát triển nông thôn (thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa) chúng tôi được biết: Sau khi có Quyết định 1776, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tham mưu cho UBND tỉnh Thanh Hóa xây dựng đề án bố trí dân cư phòng, chống thiên tai các huyện miền núi.

Theo đó: Trong giai đoạn 2013 - 2020, qua rà soát, toàn tỉnh Thanh Hóa có 4.555 hộ cần được di chuyển với kinh phí phải bố trí lên đến trên 435 tỷ đồng. Trong giai đoạn này tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện di dân được 1.138 hộ, bằng hình thức tái định cư xen ghép, tái định cư tập trung... chủ yếu tập trung tại các huyện Quan Sơn, Quan Hóa, Bá Thước, Mường Lát.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện thì Quyết định 1776 hết hiệu lực và chuyển sang Quyết định số 590 của Thủ tướng Chính phủ, do đó vẫn còn 145 hộ dân sống tại huyện Bá Thước và huyện Quan Hóa chưa được hỗ trợ kinh phí với số tiền từ 10 - 20 triệu đồng/hộ, tổng kinh phí cần hỗ trợ khoảng 1,5 - 2 tỷ đồng. Bên cạnh đó, do nguồn kinh phí Trung ương hỗ trợ giai đoạn 2013 - 2020 chỉ đạt 43/435 tỷ đồng trong kế hoạch, trong khi Thanh Hóa cũng chưa cân đối nguồn để hỗ trợ cho người dân… Đây được xem là những nguyên nhân chính dẫn đến việc 145 hộ dân tại các huyện miền núi của Thanh Hóa chưa nhận được tiền hỗ trợ theo quy định.

Ông Lê Bá Lương - Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Thanh Hóa, cho biết: Để khắc phục tình trạng 145 hộ dân tái định cư thuộc 2 huyện Quan Hóa và Bá Thước chưa được nhận tiền hỗ trợ tái định cư, trong giai đoạn 2021 -2025, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh đã tham mưu cho UBND tỉnh Thanh Hóa, xây dựng đề án bố trí dân cư vùng phòng, chống thiên tai tại 11 huyện miền núi, xem như đây là một phương án thay thế cho các quyết định của Chính phủ đã hết hiệu lực từ trước đó.