Israel điều tra và ngăn chặn nhóm buôn bán vũ khí ở Syria

Đây không chỉ là một phần trong chính sách an ninh quốc gia của Israel mà còn thể hiện rõ nỗ lực trong việc đối phó với các mạng lưới vũ trang phi pháp đang trỗi dậy trong khu vực. 

Với sự phối hợp của các cơ quan tình báo, quân đội và lực lượng đặc nhiệm, Israel đang từng bước làm sáng tỏ các tuyến đường vận chuyển, các cá nhân và tổ chức có liên quan đến hoạt động buôn bán vũ khí quy mô lớn từ Syria.

Bối cảnh khu vực : SYRIA tâm điểm của buôn lậu vũ khí 

Kể từ khi nội chiến Syria bùng nổ vào năm 2011, quốc gia này đã trở thành một "điểm nóng" của các hoạt động quân sự, là nơi tranh chấp lợi ích của nhiêu lực lượng trong và ngoài khu vực. 

Trong tình hình đó, các tổ chức vũ trang phi chính phủ, nhóm khủng bố và thậm chí cả một số chính quyền địa phương đã tranh thủ để thiết lập các đường dây buôn bán vũ khí nhằm duy trì và mở rộng ảnh hưởng. 

Syria không chỉ là nơi tiêu thụ vũ khí, mà còn là "trạm trung chuyển" vũ khí ra khu vực. Một lượng lớn vũ khí, bao gồm súng trường, tên lửa chông tăng, máy bay không người lái (UAV) và đạn dược đã được buôn bán qua các tuyến đường bất hợp pháp tới Li ban, Iraq và cả Dải Gaza - nơi các lực lượng thù địch với Israel đang hoạt động.

Hoạt động tình báo của ISRAEL: thu thập, phân tích và hành động 

Israel là một trong những quốc gia có hệ thống tình báo và giám sát hiện đại bậc nhất khu vực. Đặc biệt, hai cơ quan chính là Mossad (tình báo đối ngoại) và AMAN (tình báo quân đội) đã phối hợp chặt chẽ trong việc theo dõi các diễn biến tại Syria.

Trong thời gian gần đây, các nguồn tin tình báo đã chỉ rõ sự tồn tại của một mạng lưới buôn bán vũ khí hoạt động tại khu vực biên giới giữa Syria và Liban, có liên hệ trực tiếp với các lực lượng dân quân thân Iran và tổ chức Hezbollah.

Các thông tin thu thập được cho thấy một số loại vũ khí tối tân, đặc biệt là máy bay không người lái cảm tử, đang được vận chuyển từ Iran qua Syria rồi vào Li ban, chuẩn bị cho các chiến dịch tấn công tiềm tàng nhăm vào Israel. Những phát hiện này đã thúc đẩy chính phủ Israel triển khai một chiến dịch quân sự - tình báo quy mô để vô hiệu hóa mạng lưới này.

Chiến dịch “ lưới sắt “ chặn đứng các tuyến buôn vũ khí 

Vào giữa tháng 7 vừa qua, lực lượng phòng vệ Israel (IDF) đã chính thức phát động Chiến dịch "Lưới Sắt" - một chiến dịch bí mật nhằm tấn công và làm tê liệt các tuyến đường vận chuyển vũ khí từ Syria sang các vùng lãnh thổ lân cận.

Chiến dịch bao gôm các hoạt động:

• Không kích các kho vũ khí và điểm trung chuyến tại tính Aleppo, Homs và Daraa.

• Triển khai UAV và vệ tinh giám sát liên tục các tuyến đường xuyên biên giới.

• Phối hợp với các lực lượng thân phương Tây trong khu vực để chia sẻ thông tin tình báo.

Trong một cuộc không kích diễn ra ngày 25/7, Israel đã phá hủy một cơ sở lưu trữ vũ khí quy mô lớn tại ngoại ô Damascus, nơi được cho là chứa hàng trăm tên lửa đạn đạo tầm ngắn và các linh kiện UAV do lran sán xuất. Các hình ảnh vệ tinh và đoạn video do IDF công bố cho thấy kho vũ khí này năm sâu trong lòng đất và được ngụy trang như một khu dân cư.

Vạch mặt mạng lưới buôn bán vũ khí 

Song song với hành động quân sự, Israel cũng tập trung điều tra danh tính các cá nhân và tố chức đứng sau đường dây buôn bán. Theo các nguôn tin tình báo, một số đối tượng chủ chốt đã được nhận diện, bao gồm:

• Một số sĩ quan cao cấp trong lực lượng Vệ binh Cách mạng Hôi giáo Iran (IRGC).

• Các thủ lĩnh Hezbollah phụ trách khu vực Bekaa (Liban).

• Các doanh nhân Syria làm nhiệm vụ "rửa tiền" và vận chuyển hàng hóa qua biên giới.

Israel cũng đã phối hợp với các nước phương Tây như Mỹ, Anh và Đức để theo dõi các giao dịch tài chính, các lô hàng khả nghi đi qua Thố Nhĩ Kỳ hoặc Iraq.

Ngoài ra, lực lượng đặc nhiệm Israel đã nhiều lần thực hiện các chiến dịch bắt giữ tại biên giới Golan Heights, nơi các hoạt động chuyển vũ khí qua lại đang diễn ra thường xuyên.

Phản ứng của các bên liên quan 

1. Chính quyền Syria

Chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad đã lên án mạnh mẽ các cuộc không kích của Israel, cho rằng đây là sự vi phạm chủ quyền lãnh thổ và luật pháp quốc tế. Tuy nhiên, trong nội bộ Syria, không ít phe nhóm đang hoạt động tự trị và chính phủ trung ương khó kiểm soát toàn diện được tình hình, đặc biệt là tại khu vực phía nam và biên giới với Liban.

2. Iran và Hezbollah

Iran tuyên bố các cuộc không kích của Israel sẽ không ngăn cản được "sự hỗ trợ hợp pháp" dành cho các lực lượng kháng chiên tại khu vực. Trong khi đó, Hezbollah đe dọa sẽ trả đũa nếu các cuộc tấn công tiếp diễn, làm gia tăng lo ngại về khả năng bùng nổ một cuộc chiến tranh ở miền Nam Liban.

3. Cộng đồng quốc tế

Mỹ và EU giữ thái độ thận trọng, tuy không công khai ủng hộ hành động quân sự của Israel nhưng cũng không chỉ trích rõ ràng, trong khi kêu gọi các bên kiêm chế để tránh leo thang xung đột. Một số quốc gia như Nga và Trung Quốc thì lên án việc sử dụng vũ lực và kêu gọi tôn trọng chủ quyền của Syria.

Ý nghĩa và hệ quả 

Việc Israel ngăn chặn hoạt động buôn bán vũ khí tại Syria không chỉ là để bảo vệ an ninh quốc gia mà còn nhăm ngăn chặn các cuộc tấn công có thể xảy ra từ các lực lượng thù địch. Tuy nhiên, hành động này cũng đồng nghĩa với việc Israel sẽ tiếp tục bị cuốn vào các vòng xoáy xung đột phức tạp hơn.

Một hệ quả rõ ràng là tình hình an ninh tại biên giới Israel - Syria - Liban sẽ căng thắng hơn, và nguy cơ xảy ra đối đâu trực tiếp với Hezbollah hoặc thậm chí là lran sẽ không thể loại trừ. Các chiến dịch quân sự cũng có thể kéo theo phản ứng từ cộng đồng quốc tế và làm xấu đi quan hệ ngoại giao của Israel với một số nước trong khu vực. 

Chiên dịch điêu tra và ngăn chặn hoạt động buôn bán vũ khí ở Syria là minh chứng cho sự chủ động và cứng rắn của Israel trong việc bảo vệ lợi ích an ninh - chiến lược của mình. Tuy nhiên, đây cũng là con dao hai lưỡi khi có thế kích hoạt thêm các cuộc đối đầu không mong muốn với các lực lượng vũ trang được Iran hậu thuẫn.

Trong một khu vực vốn đã quá phức tạp như Trung Đông, mọi hành động quân sự đều mang theo hệ lụy sâu rộng. Israel sẽ phải tính toán kỹ càng để cân băng giữa an ninh nội tại và ổn định khu vực. Chắc chăn, câu chuyện về Syria - Israel - Iran và Hezbollah sẽ còn tiếp tục là điểm nóng trong các tháng tới.

Tiến sĩ Nguyễn Thắng Cảnh