Hoàn thiện giá đất dưới góc nhìn của Tổng Bí thư Tô Lâm

 Vấn đề giá đất luôn là một trong những điểm nóng, phức tạp và nhạy cảm trong quản lý kinh tế - xã hội ở Việt Nam. Đất đai là tài sản đặc biệt, vừa là nguồn lực phát triển, vừa là yếu tố gắn liền với an sinh, ổn định xã hội và trật tự quản lý nhà nước.

Dưới góc nhìn của Tổng Bí thư Tô Lâm, việc hoàn thiện chính sách giá đất không chỉ là yêu cầu kỹ thuật hay kinh tế, mà còn là nhiệm vụ chính trị - xã hội trọng yếu, gắn với công bằng, minh bạch và niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.

Đất đai - nguồn lực chiến lược của quốc gia

Tổng Bí thư Tô Lâm nhiều lần nhấn mạnh rằng đất đai là tài nguyên đặc biệt của quốc gia, thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Trong quá trình phát triển, đất đai không chỉ là tư liệu sản xuất cơ bản mà còn là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, nếu không quản lý tốt giá đất, sẽ dẫn đến thất thoát nguồn lực, tham nhũng, đầu cơ, khiếu kiện, và làm mất lòng tin của nhân dân.

Thực tế thời gian qua cho thấy, nhiều vụ việc tiêu cực, tham nhũng, trục lợi trong lĩnh vực đất đai đều có điểm chung là lợi dụng chênh lệch giữa giá đất Nhà nước và giá thị trường. Việc định giá đất không sát thực tế đã khiến cho nguồn thu ngân sách bị thất thoát, trong khi người dân bị thiệt thòi, doanh nghiệp không minh bạch, và thị trường bất động sản bị méo mó.

Quan điểm chỉ đạo của Tổng Bí thư về hoàn thiện giá đất

Trong các phát biểu chỉ đạo gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định cần xây dựng cơ chế xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường, công khai, minh bạch và có sự giám sát chặt chẽ của Nhà nước và xã hội. Theo đó, giá đất phải phản ánh đúng giá trị sử dụng, phù hợp với quy luật cung - cầu, đồng thời đảm bảo lợi ích hài hòa giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Tổng Bí thư đặc biệt lưu ý rằng cải cách giá đất phải gắn liền với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, bởi trong lĩnh vực này, "một mét đất có thể sinh ra hàng tỷ đồng, nhưng cũng có thể tạo ra hàng loạt vi phạm nếu quản lý lỏng lẻo". Vì vậy, việc hoàn thiện khung giá, phương pháp định giá và cơ chế giám sát là khâu then chốt để ngăn chặn các hành vi lợi dụng chính sách trục lợi.

Định hướng hoàn thiện chính sách giá đất

Theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, việc hoàn thiện giá đất cần dựa trên ba trụ cột chính.

Thứ nhất, xác định giá đất theo nguyên tắc thị trường.

Giá đất Nhà nước phải tiệm cận với giá thị trường chuyển nhượng thực tế trong điều kiện bình thường. Để làm được điều này, cần xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu đất đai, bản đồ giá đất số hóa, cập nhật thường xuyên để đảm bảo tính khách quan. Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh rằng, "muốn minh bạch phải có dữ liệu, muốn công bằng phải có cơ sở pháp lý rõ ràng".

Thứ hai, tăng cường vai trò của Nhà nước trong quản lý giá đất.

Dù vận hành theo cơ chế thị trường, nhưng giá đất không thể "thả nổi". Nhà nước cần giữ vai trò điều tiết thông qua hội đồng thẩm định giá đất độc lập, có sự tham gia của các chuyên gia, cơ quan kiểm toán, tổ chức xã hội và cộng đồng dân cư. Cơ chế này giúp giảm nguy cơ "lợi ích nhóm" trong xác định giá đất cho các dự án đầu tư công, giải phóng mặt bằng hay cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.

Thứ ba, đảm bảo công bằng xã hội và ổn định đời sống nhân dân.

Khi giá đất được định đúng, người dân bị thu hồi đất phải được bồi thường thỏa đáng. Tổng Bí thư nhiều lần nhấn mạnh: "Không thể để người dân chịu thiệt trong khi một số người trục lợi từ chính mảnh đất của họ." Do đó, việc hoàn thiện chính sách giá đất phải hướng đến bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người dân, nhất là nông dân - những người gắn bó trực tiếp với đất đai.

Liên hệ với Luật Đất đai (sửa đổi)

Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo rõ rằng việc thực thi Luật Đất đai (sửa đổi) năm 2024 phải đảm bảo tính đồng bộ, nhất quán và hiệu quả. Một trong những nội dung quan trọng là bỏ khung giá đất cứng, giao cho địa phương xây dựng bảng giá đất sát với thực tế, được cập nhật định kỳ hẳng năm. Đây là bước tiến lớn trong việc tiệm cận cơ chế thị trường, khăc phục tình trạng "hai giá đất" tôn tại lâu nay.

Tuy nhiên, Tổng Bí thư cũng cảnh báo về nguy cơ lạm dụng quyền hạn ở địa phương nếu thiếu kiểm soát. Do đó, ông yêu cầu phải thiết lập cơ chế kiểm tra, thanh tra, giám sát và trách nhiệm giải trình rõ ràng, bảo đảm mọi quyết định liên quan đến giá đất đều công khai và có thể kiểm chứng.

Xây dựng niềm tin và phòng ngừa tham nhũng trong lĩnh vực đất đai

Một thông điệp xuyên suốt trong các chỉ đạo của Tổng Bí thư là xây dựng niềm tin của nhân dân thông qua minh bạch hóa quản lý đất đai. Giá đất minh bạch không chỉ giúp thị trường phát triển lành mạnh mà còn ngăn ngừa tham nhũng, tiêu cực.

Theo ông, "tham nhũng trong đất đai là tham nhũng nguy hiểm nhất, vì nó vừa làm mất tài sản của Nhà nước, vừa gây mất công bằng xã hội, và dễ dẫn đến mất ổn định chính trị." Vì vậy, việc hoàn thiện cơ chế giá đất phải gắn với kiểm soát quyền lực, xử lý nghiêm cán bộ vi phạm và phát huy vai trò giám sát của nhân dân, báo chí, Mặt trận Tổ quốc.

Hướng tới một thị trường đất đai minh bạch, bền vững

Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, mục tiêu cuối cùng của việc hoàn thiện giá đất là xây dựng một thị trường đất đai minh bạch, hiệu quả, công bằng và bền vững, qua đó khai thác tối đa nguồn lực đất đai cho phát triển đất nước. Khi giá đất được xác định đúng, các dự án đầu tư công sẽ có hiệu quả hơn, ngân sách Nhà nước được bảo đảm, còn người dân thì tin tưởng vào chính sách.

Đây không chỉ là câu chuyện về kinh tế, mà là vấn đề về đạo đức, niềm tin và trách nhiệm chính trị của Đảng trong quản lý tài nguyên quốc gia. Dưới góc nhìn của Tổng Bí thư Tô Lâm, hoàn thiện giá đất chính là hoàn thiện nền tảng công bằng và minh bạch của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Việc hoàn thiện chính sách giá đất theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm là một bước đột phá chiến lược, nhằm giải quyết tận gốc những bất cập tồn tại lâu nay trong lĩnh vực đất đai. Khi giá đất được định đúng, công khai và minh bạch, không chỉ thị trường bất động sản phát triển ổn định, mà niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước cũng được củng cố vững chắc. Đây chính là nền tảng để đất nước phát triển nhanh, bền vững và công bằng hơn trong giai đoạn mới.

Tiến sĩ Nguyễn Thắng Cảnh