Hoàn thiện chính sách về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất và Quỹ phát triển đất

Thay đổi cách tính tiền sử dụng đất khi cấp Giấy chứng nhận

Một trong những điểm nổi bật của Nghị định số 291/2025/NĐ-CP là điều chỉnh cách tính tiền sử dụng đất khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho các trường hợp đang sử dụng đất được giao không đúng thẩm quyền theo quy định tại Điều 140 Luật Đất đai năm 2024. Theo đó, ô gia đình, cá nhân được cấp Giấy chứng nhận nếu không có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền sử dụng đất thì tiền sử dụng đất được tính bằng diện tích đất ở được cấp x giá đất ở theo Bảng giá đất x 70%. Nếu có giấy tờ chứng minh đã nộp tiền đầy đủ thì không phải nộp thêm; trường hợp đã nộp nhưng thấp hơn mức quy định thì phần còn lại được tính bổ sung theo tỷ lệ tương ứng. Đối với phần diện tích được công nhận vào mục đích đất ở sau này, tiền sử dụng đất sẽ thu 100% theo chính sách và giá đất ở tại thời điểm nộp hồ sơ hợp lệ. Quy định mới được đánh giá là giúp đơn giản hóa việc xác định nghĩa vụ tài chính, bảo đảm công bằng và hạn chế thất thu ngân sách nhà nước.

Làm rõ nguyên tắc miễn, giảm tiền sử dụng đất

Nghị định số 291/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Điều 17 Nghị định số 103/2024/NĐ-CP, theo đó hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng được miễn hoặc giảm chỉ được miễn hoặc giảm “một lần” tiền sử dụng đất đối với diện tích trong hạn mức giao đất ở. Chính sách miễn, giảm chỉ áp dụng đối với hộ nghèo, người dân tộc thiểu số có hộ khẩu thường trú tại nơi có đất. Đồng thời, không áp dụng miễn, giảm tiền sử dụng đất đối với trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc đất xây dựng nhà ở thương mại. Việc miễn, giảm trong giao đất tái định cư vẫn thực hiện theo quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

Bổ sung quy định thu hồi khoản miễn, giảm sai phạm

Để tăng cường minh bạch, Nghị định số 291/2025/NĐ-CP quy định rõ nguyên tắc xử lý đối với trường hợp người sử dụng đất đã được miễn, giảm tiền sử dụng đất nhưng sau đó không đáp ứng điều kiện hoặc sử dụng đất không đúng mục đích. Số tiền đã được miễn, giảm sai phải được thu hồi theo chính sách và giá đất tại thời điểm tính tiền sử dụng đất, cộng thêm khoản tương đương tiền chậm nộp theo pháp luật quản lý thuế. Cơ quan có thẩm quyền quyết định miễn, giảm trước đó sẽ chủ trì phối hợp với cơ quan thuế và quản lý đất đai để tính toán, thu hồi và nộp vào ngân sách nhà nước. Đây là biện pháp nhằm tăng kỷ luật tài chính và hạn chế thất thu nguồn thu từ đất.

Quy định mới về thẩm quyền quyết định miễn tiền sử dụng đất

Nghị định cũng bổ sung quy định rõ ràng về thẩm quyền quyết định miễn tiền sử dụng đất: người có thẩm quyền quyết định giao đất theo Điều 123 Luật Đất đai năm 2024 sẽ quyết định việc miễn tiền sử dụng đất khi giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất hoặc công nhận quyền sử dụng đất cho đối tượng tương ứng. Quyết định này phải nêu rõ lý do miễn, diện tích được miễn và căn cứ pháp lý. Việc này giúp rút ngắn thủ tục hành chính và phân định rõ trách nhiệm giữa các cấp quản lý đất đai.

Với các sửa đổi này, Nghị định số 291/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực từ ngày 6/11/2025, đánh dấu bước hoàn thiện quan trọng trong chính sách quản lý tài chính đất đai, hướng tới mục tiêu sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất và nâng cao tính minh bạch trong hệ thống quản lý đất đai.