Cuộc chiến Thương mại Mỹ - Trung Quốc đã ảnh hưởng như thế nào đến thị trường chứng khoán?

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đã gây ra những biến động đáng kể trên thị trường chứng khoán toàn cầu, làm gián đoạn chuỗi cung ứng và làm tăng nguy cơ suy thoái kinh tế. 

Tuy nhiên, Việt Nam có thể hưởng lợi từ sự dịch chuyển sản xuất và dòng vốn FDI, đặc biệt trong các ngành như dệt may.

Bối cảnh chung

Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung là một cuộc xung đột kinh tế giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, bắt đầu từ năm 2018. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã áp thuế lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc để giảm thâm hụt thương mại và bảo vệ ngành sản xuất trong nước. Trung Quốc đáp trả bằng cách áp thuế tương tự lên hàng hóa Mỹ.

Diễn biến gần đây

Giai đoạn căng thẳng (2018 - 2019): Thị trường chứng khoán toàn cầu đã phản ứng tiêu cực với các thông tin về chiến tranh thương mại.

VN-Index giảm 15,8%, và thanh khoản trung bình quý 1/2019 giảm 49,6% so với quý l/2018.

Thỏa thuận thương mại (2025): Mỹ và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận cắt giảm thuế quan đáng kể trong vòng ít nhất 90 ngày, làm tăng kỳ vọng về việc giải quyết căng thẳng thương mại. 

Thị trường chứng khoán toàn cầu đã tăng mạnh sau thỏa thuận này.

Phản ứng của thị trường chứng khoán: Sau thông tin về thỏa thuận, các chỉ số chính của Phố Wall đóng cửa với mức tăng mạnh, S&P 500 ghi nhận mức cao nhất kể từ ngày 3/3, và Nasdaq Composite đạt đỉnh kể từ ngày 28/2.

Tác động và ảnh hưởng

Giảm tăng trưởng kinh tế: Căng thẳng thương mại có thể làm chậm tốc độ tăng trưởng của cả Mỹ và Trung Quốc, kéo theo sự giảm tốc của tăng trưởng toàn cầu.

Biến động thị trường chứng khoán: Thị trường chứng khoán đã trải qua những biến động mạnh do lo ngại về tác động tiêu cực của chiến tranh thương mại Theo UBS, một cuộc chiến tranh thương mại toàn diện có thể làm giảm lợi nhuận của các công ty trong chỉ số S&P 500 tới 14,6%.

Gián đoạn chuỗi cung ứng: Cuộc chiến thương mại làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và thương mại của nhiều quốc gia.

Tác động đến Việt Nam

Cơ hội từ dịch chuyển sản xuất: Việt Nam có thể hưởng lợi từ xu hướng dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc do các công ty tìm kiếm các quốc gia có mức thuế dễ thở hơn.

Tăng trưởng xuất khẩu: Sự gia tăng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc có thể có lợi cho xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ, hiện chiếm gần 30% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Thu hút FDI: Triển vọng tích cực của khu vực xuất khẩu sẽ tiếp tục thu hút dòng vốn FDI đến Việt Nam, đặc biệt là trong ngành công nghiệp chế biến chế tạo.

Ngành dệt may hưởng lợi: Ngành dệt may Việt Nam đã được hưởng lợi từ chiến tranh thương mại trong ngắn hạn, với nhiều mã c phiếu lớn có mức tăng từ 20-40%.

Việc Mỹ tăng thuế lên hàng hóa Trung Quốc buộc các công ty phải tìm kiếm những quốc gia có mức thuế dễ thở hơn, tạo cơ hội cho Việt Nam thu hút FDI và tăng trưởng xuất khẩu.

Kết luận

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đã tạo ra cả thách thức và cơ hội cho thị trường chứng khoán toàn cầu và Việt Nam. 

Mặc dù có những tác động tiêu cực như biến động thị trường và gián đoạn chuỗi cung ứng, Việt Nam có thể tận dụng cơ hội từ sự dịch chuyển sản xuất và dòng vốn FDI để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. 

Tuy nhiên, Việt Nam cần có những đối sách kịp thời và phù hợp để giảm thiểu các tác động tiêu cực và tận dụng tối đa các cơ hội.

Tiến sĩ, Luật sư Nguyễn Thắng Cảnh