Bức tranh kinh tế Trung Đông giữa xung đột Iran - Israel

Ảnh hưởng chung đối với các nền kinh tế Trung Đông

Thứ nhất, xung đột làm chậm tăng trưởng kinh tế của khu vực. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ước tính tăng trưởng kinh tế của Iran sẽ chậm lại, dự kiến ở mức 3,3% trong năm nay.

Thứ hai, Các cuộc tấn công ở Biển Đỏ gây gián đoạn vận tải container, làm chậm giao hàng, tăng chi phí và lạm phát, ảnh hưởng đến an ninh năng lượng và lương thực.

Thứ ba, Ngành du lịch bị ảnh hưởng nặng nề do lo ngại về an ninh, với số lượng tàu du lịch cập cảng giảm đáng kể. Hiệp hội du lịch tàu biển quốc tế (Clia) dự báo số lần tàu biển cập cảng ở khu vực sẽ giảm 72% trong mùa hè này.

Thứ tư, Nhiều hãng hàng không đã đình chỉ các chuyến bay đến Trung Đông do xung đột leo thang.

Tác động đến từng quốc gia

- Palestine: Nền kinh tế Palestine, bao gồm cả Bờ Tây và Dải Gaza, ước tính giảm 29% kể từ khi xung đột nổ ra vào tháng 10/2023. Tỷ lệ nghèo đói ở Gaza là hơn

50% và tiếp tục tăng.

- Israel: Tăng trưởng kinh tế chậm lại, thâm hụt ngân sách quốc gia tăng lên mức 7,6% GDP. Ngân hàng Trung ương Israel hạ dự báo tăng trưởng GDP xuống còn 1,5% trong năm nay và 4,25% trong năm 2025.

- Li băng: GDP có thể giảm tới 15% nếu xung đột Israel-Hezbollah leo thang. Doanh thu từ ngành du lịch đã giảm mạnh.

- Iran: Kinh tế dự báo tăng trưởng chậm lại, ở mức 3,3% trong năm nay. Mọi sự leo thang căng thẳng có thể dẫn đến thắt chặt các lệnh trừng phạt.

Nguy cơ, giải pháp và khuyến nghị cho doanh nghiệp Việt Nam

Nếu xung đột lan rộng, hậu quả kinh tế sẽ rất nghiêm trọng, đặc biệt là nguy cơ gián đoạn nguồn cung dầu mỏ, dẫn đến giá dầu tăng đột biến, tác động xấu đến nền kinh tế toàn cầu. Do vậy cần tránh leo thang căng thẳng bằng mọi giá. Các cuộc đàm phán và thoa thuận giữa các bên liên quan là cần thiết để duy trì sự ổn định.

Trong bối cảnh đó, đối với các doanh nghiệp cần theo dõi sát sao tình hình để phối hợp với đối tác xuất nhập khẩu. Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần cẩn trọng hơn trong việc ký kết hợp đồng liên quan đến vận chuyển, logistics và giao nhận hàng hóa để hạn chế rủi ro cũng như xem xét các phương án vận tải thay thế bằng vận tải đường sắt liên vân sang Châu Âu.

Tiến sĩ, Luật sư Nguyễn Thắng Cảnh