Cách Nga lách lệnh trừng phạt dầu mỏ của EU

06/06/2022 18:00 congluan.vn

Là một phần trong gói trừng phạt thứ sáu của EU đối với Nga kể từ khi quốc gia này tấn công vào Ukraine, các nhà lãnh đạo EU hôm thứ Hai (30/5) đã nhất trí cấm 90% dầu thô của Nga vào cuối năm nay.

"Rõ ràng, phản ứng của Nga sẽ được theo dõi chặt chẽ", Helima Croft, người đứng đầu chiến lược hàng hóa toàn cầu tại RBC Capital Markets, cho biết trong một ghi chú hôm thứ Ba (31/5).

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, Nga là nước sản xuất dầu lớn thứ ba thế giới sau Hoa Kỳ và Ả Rập Xê-út, và là nhà xuất khẩu dầu thô lớn thứ hai thế giới sau Ả Rập Xê-út.

"Những gì đang xảy ra ngày hôm nay sẽ ảnh hưởng đến thương mại dầu khí tự nhiên trong tương lai." Theo Hossein Askari, giáo sư tại Trường Kinh doanh Đại học George Washington, giá dầu khó có thể giảm sớm và tác động của các biện pháp trừng phạt Nga sẽ được ghi nhận trong vài năm tới.

Để nâng cao sản lượng dầu, Mỹ có thể áp dụng các hình phạt phủ đầu khắc nghiệt đối với Nga và nghiêm khắc hơn với các nhà sản xuất dầu của OPEC.

Săn tìm khách hàng thay thế

Khả năng bán dầu thô bị trừng phạt của Nga và số lượng nước này có thể bán sẽ có tác động đến giá dầu thế giới. Nga chiếm khoảng 36% lượng dầu nhập khẩu của EU.

Đặc phái viên thường trực của Nga tại các tổ chức quốc tế tại Vienna, Mikhail Ulyanov, tuyên bố rằng nước này sẽ tìm kiếm những người mua thay thế cho dầu của mình.

RBC's Croft cho biết: "Liệu những thùng dầu đó có được chuyển đến Ấn Độ, Trung Quốc hay Thổ Nhĩ Kỳ hay không có thể phụ thuộc vào việc liệu cuối cùng EU có chọn nhắm mục tiêu vào các dịch vụ vận chuyển và bảo hiểm và liệu Mỹ có chọn áp đặt các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với Iran hay không".

Hiện tại, Moscow có hai khách hàng tiềm năng cho dầu thô của mình: Trung Quốc và Ấn Độ. Các quốc gia này đã và có thể sẽ tăng mua dầu rẻ tiền của Nga.

Theo nhà cung cấp dữ liệu hàng hóa Kpler, Ấn Độ đã mua 11 triệu thùng trong tháng 3, tăng lên 27 triệu trong tháng 4 và 21 triệu trong tháng 5. Con số này hoàn toàn trái ngược với 12 triệu thùng mà nước này mua từ Nga vào năm 2021.

Trung Quốc đã là nước mua nhiều dầu nhất của Nga, lượng mua của họ đã tăng lên. Theo dữ liệu của Kpler, họ đã mua 14,5 triệu thùng từ tháng 3 đến tháng 5, tăng gấp ba lần so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong khi Ấn Độ nhìn chung nhập khẩu rất ít dầu từ Nga - chỉ từ 2% đến 5% mỗi năm, theo các nhà quan sát trong ngành - lượng mua của nước này đã tăng đáng kể trong những tháng gần đây.

Cắt giảm sản lượng

Nga cũng có thể giảm sản lượng và xuất khẩu dầu thô để giảm bớt cú sốc tài chính. Được biết, Leonid Fedun, Phó chủ tịch tập đoàn dầu mỏ lớn của Nga đề xuất chính phủ nước này nên cắt giảm sản lượng dầu tới 30% để tăng giá và ngăn chặn việc bán xả các thùng dầu nhằm tránh bị thua lỗ.

"Các quan chức tại Mỹ đã bày tỏ lo ngại rằng Nga có thể phá vỡ một đợt giảm giá cuối năm có trật tự bằng cách giảm xuất khẩu trong suốt mùa hè để gây thiệt hại kinh tế triệt để cho châu Âu và kiểm tra quyết tâm chung của các quốc gia thành viên trong việc hỗ trợ Ukraine", Croft tuyên bố hôm thứ Ba (31/5).

Bà lưu ý, với tình trạng kho dự trữ "thấp đến mức đáng báo động" và thiếu công suất lọc dầu, việc Nga cắt giảm trước vào mùa hè này có thể có tác động kinh tế đáng kể.

"Chúng tôi tin rằng tác động của khối lượng xuất khẩu giảm trong năm nay sẽ được bù đắp đáng kể bởi giá cao hơn đối với Nga", Edward Gardner, nhà kinh tế hàng hóa tại Capital Economics, viết trong một lưu ý được công bố hôm thứ Ba. Ông dự đoán rằng sản lượng và xuất khẩu dầu của Nga sẽ giảm mạnh khoảng 20% vào cuối năm nay.

Theo Gardner, trong khi dầu thô Urals (hỗn hợp dầu chính của Nga) đang giao dịch với mức chiết khấu so với các mức tiêu chuẩn toàn cầu, thì loại năng lượng hoá thạch này hiện có giá trị 95 USD/ thùng - vẫn cao hơn đáng kể so với một năm trước.

Tuy nhiên, nếu sản lượng của Nga giảm, các đối thủ khác có thể tham gia để giúp giữ giá ổn định. Theo Financial Times dẫn các nguồn tin, Ả Rập Xê-út chuẩn bị tăng sản lượng xăng dầu nếu sản lượng của Nga sụt giảm nghiêm trọng do các lệnh trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU).

Liên minh OPEC + mà Nga là thành viên cũng sẽ tổ chức cuộc họp hàng tháng vào cuối ngày thứ Năm.

Ngoài ra, Nga có thể “tiếp bước” Iran (quốc gia từng bị cấm vận xuất khẩu dầu mỏ) vận chuyển các thùng dầu thô “trong bóng tối” để việc bán dầu trên biển có thể đạt mức kì vọng.

Theo Windward, một công ty khởi nghiệp về trí tuệ nhân tạo hàng hải, đã có 180 lần thay đổi quyền sở hữu tàu thuyền từ các tập đoàn Nga sang các thực thể không thuộc Nga kể từ khi cuộc chiến Nga-Ukraine bắt đầu.

Windwards cho biết những thay đổi được ghi nhận chỉ trong ba tháng đã là hơn một nửa số thay đổi về quyền sở hữu đối với các tàu của Nga trong cả năm 2021.

Trong khi đó, nhiều tàu của Nga đã được bán cho các công ty có trụ sở tại Singapore, Thổ Nhĩ Kỳ, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Na Uy.