Một số loại tội phạm kinh tế, tham nhũng tiềm ẩn nguy cơ “lợi ích nhóm”, “sân sau”

Đạt nhiều kết quả tích cực

Chiều nay 23/10, trình bày thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2021, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, năm 2021, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) vẫn tiếp tục được đẩy mạnh với quyết tâm chính trị cao hơn, hành động mạnh mẽ, “không dừng”, “không nghỉ”, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” và đạt được nhiều kết quả tích cực; tham nhũng tiếp tục được kiềm chế, có chiều hướng thuyên giảm, qua đó góp phần củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào quyết tâm chống tham nhũng của Đảng và Nhà nước ta.

Liên quan đến việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp chỉ ra, năm 2021, nhiều biện pháp phòng ngừa tham nhũng đã được Chính phủ tích cực chỉ đạo thực hiện như: việc công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị; thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt, kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; cải cách thủ tục hành chính, thực hiện thủ tục hành chính trên môi trường điện tử… Các cơ quan chức năng đã tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm đối với việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng.

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cũng cho rằng, ở một số bộ, ngành, địa phương vẫn còn hạn chế trong việc: thực hiện công khai, minh bạch thông tin; chuyển đổi vị trí công tác; tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp vẫn chưa có giải pháp khắc phục hiệu quả…

Năm 2021, công tác thanh tra, kiểm toán tiếp tục được chú trọng, tập trung vào các lĩnh vực có nhiều dư luận về tiêu cực, tham nhũng; tích cực đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện kết luận, kiến nghị sau thanh tra, kiểm toán.

Qua công tác thanh tra, kiểm toán đã phát hiện sai phạm và kiến nghị thu hồi cho Nhà nước hàng chục nghìn tỷ đồng, hàng nghìn héc ta đất; xử lý nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm; kịp thời chuyển những vụ việc có dấu hiệu tội phạm cho cơ quan điều tra.

Tuy nhiên, việc xử lý vi phạm được phát hiện qua công tác thanh tra, kiểm toán, giải quyết khiếu nại, tố cáo còn chưa tương xứng với tính chất, mức độ của hành vi vi phạm, chủ yếu là xử lý hành chính, kỷ luật. Việc tiếp công dân ở một số đơn vị, địa phương chưa được thực hiện nghiêm theo quy định của pháp luật.

Biểu hiện tham nhũng ngày càng tinh vi

Về kết quả phát hiện, xử lý tham nhũng, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nêu rõ, công tác phát hiện, xử lý tham nhũng vẫn còn có những hạn chế nhất định; có trường hợp vi phạm rất nghiêm trọng xảy ra từ nhiều năm trước nhưng chậm được phát hiện, xử lý…

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cơ bản tán thành với những đánh giá của Chính phủ về tình hình tham nhũng năm 2021: Tham nhũng tiếp tục được kiềm chế, ngăn chặn, có chiều hướng thuyên giảm.

Tuy nhiên, tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong khu vực hành chính, dịch vụ công chưa được ngăn chặn có hiệu quả. Tham nhũng trên nhiều lĩnh vực còn phức tạp, với biểu hiện ngày càng tinh vi, gây bức xúc trong xã hội.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp, một số loại tội phạm về kinh tế, tham nhũng tiềm ẩn nguy cơ “lợi ích nhóm”, “sân sau”, tập trung vào một số lĩnh vực như đấu thầu, đấu giá, cổ phần hoá, tín dụng, ngân hàng, y tế, giáo dục... Đã phát sinh một số tội phạm tham nhũng liên quan đến công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19.

Đề nghị tập trung thanh, kiểm tra những lĩnh vực như y tế, giáo dục…

Từ thực tế trên, Ủy ban Tư pháp đề xuất 3 kiến nghị đối với Chính phủ và các bộ, ngành hữu quan. Trong đó: Đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh, tạo chuyển biến rõ rệt hơn công tác phát hiện, xử lý tham nhũng ở các bộ, ngành, địa phương, nhất là việc tự kiểm tra, phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ; xử lý, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp.

Đề nghị Chính phủ, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn tăng cường chỉ đạo xử lý nghiêm tình trạng tham nhũng, tiêu cực tại các cơ quan có chức năng Phòng chống tham nhũng, các cơ quan tư pháp.

Đề nghị Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán nhà nước, các cơ quan hữu quan tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán; tập trung hơn vào những lĩnh vực nổi cộm, đang gây bức xúc trong dư luận gần đây như lĩnh vực y tế, giáo dục, việc tổ chức triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về hỗ trợ và phòng, chống dịch bệnh Covid-19, việc huy động các khoản đóng góp của nhân dân để hoạt động từ thiện...