VEPR: Giá cả các loại tài sản gia tăng cho thấy dòng tiền trong nền kinh tế vẫn chưa thực sự đi vào sản xuất

Ngày 27/4, Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) đã tổ chức buổi toạ đàm "Hỗ trợ và phục hồi kinh tế Việt Nam trong điều kiện bình thường mới ".

Tại tọa đàm, TS. Trần Toàn Thắng, Trưởng ban Dự báo kinh tế ngành và doanh nghiệp, Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội Quốc gia trình bày báo cáo của nhóm nghiên cứu, theo đó nhấn mạnh một số nguy cơ ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế.

Cụ thể, nguy cơ bùng phát trở lại của Covid-19 với các biến chúng mới vẫn hiện hữu, đe dọa tiến trình phục hồi của nền kinh tế.

Bên cạnh đó áp lực gia tăng lạm phát đang tăng mạnh. Một số chỉ số quan trọng như Chỉ số giá sản xuất (PPI), chỉ số giá nguyên liệu cho sản xuất có thể thấy xu hướng tăng giá sản xuất đối với khu vực công nghiệp là khá rõ.

Xuất khẩu, đặc biệt là xuất khẩu nông sản bị ảnh hưởng bởi các yếu tố cạnh tranh quốc tế, cũng như sự không chắc chắn từ thị trường truyền thốn

Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cho rằng sự gia tăng về giá của các loại tài sản (vàng, bất động sản…) cho thấy dòng tiền trong nền kinh tế vẫn chưa thực sự đi vào sản xuất.

Báo cáo của VEPR cho thấy, lực đẩy cho kinh tế Việt Nam năm 2022 đến từ chính sách mở cửa nền kinh tế, sự phục hồi của thị trường lao động là điều kiện quan trọng cho phục hồi sản xuất.

Ngoài ra, các gói kích cầu nhằm hỗ trợ phục hồi tăng trưởng sẽ như một ‘’cú huých" tới tăng trưởng kinh tế trong thời gian tới. Động lực thúc đẩy tăng trưởng 2022 còn đến từ lĩnh vực xuất khẩu và FDI. Trong khi đó, xu hướng phục hồi của cầu trong nước cũng là một lực đẩy đáng kể.

Về căng thẳng giữa Nga – Ukraine, nhóm nghiên cứu cho rằng ảnh hưởng của cuộc xung đột này đến kinh tế Việt Nam là không lớn. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Ukraine hay Nga chỉ vào khoảng 7,6 tỷ USD, chiếm khoảng 1,2% trong kim ngạch xuất nhập khẩu cả nước năm 2021.

Nguồn: Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR)

Đánh giá sơ bộ về chương trình phục hồi kinh tế, nhóm nghiên cứu cho rằng chính sách tài khoá vẫn sẽ giữ vai trò chủ đạo trong chương trình phục hồi kinh tế. Bên cạnh đó, gói đầu tư công khi được giải ngân sẽ có thể mang lại ứng tốt.

"Gói đầu tư công là gói tài khóa khá quan trọng trong Chương trình, được kỳ vọng rất lớn có thể mang lại hiệu ứng tốt, kích thích tăng trưởng kinh tế một cách trực tiếp và gián tiếp. Tuy nhiên, việc giải ngân vốn từ đầu tư công từ Chương trình vẫn chưa được triển khai do một số vấn đề về thủ tục phê duyệt dự án và bố trí nguồn lực", TS. Trần Toàn Thắng nhấn mạnh.

Chính sách giảm thuế VAT (từ 10% xuống 8%) dự kiến sẽ trực tiếp làm giảm thu ngân sách nhà nước khoảng 49.400 tỷ đồng. Chính sách giảm thuế VAT là chính sách rất phù hợp lúc này, với ba tác động tích cực chính gồm giúp giảm áp lực lạm phát thông qua giữ ổn định mặt bằng giá, kích thích cầu tiêu dùng, kích thích doanh nghiệp gia tăng sản xuất kinh doanh.

Chính sách giảm thuế bảo vệ môi trường 2000 đồng/1 lít xăng được đánh giá là một biện pháp phù hợp giúp giảm áp lực tăng giá đối với xăng dầu trong nước do tác động của việc tăng mạnh giá dầu trên thị trường thế giới, qua đó giảm chi phí sản xuất, chi phí vận tải và giảm áp lực lên lạm phát.

Về chính sách hỗ trợ lãi suất 2%, cộng đồng doanh nghiệp cũng đánh giá cao chính sách hỗ trợ 2% lãi suất cho vay đối với các khoản vay thương mại của các ngân hàng.

Khuyến nghị chính sách, VEPR cho rằng Việt Nam cần đặc biệt chú ý về nguy cơ nhập khẩu lạm phát từ bên ngoài. Đặc biệt, cần nghiên cứu kịch bản tiếp tục giảm thuế tiêu thụ đặc biệt đối phó trường hợp giá xăng dầu khi giá thế giới biến động lớn, cũng như hoãn/giãn việc tăng các sắc thuế/phí nhằm bình ổn giá các mặt hàng tiêu dùng khác.

VEPR nhấn mạnh cần kiểm soát tốt nguồn cung, chuỗi cung ứng vật tư, nhiên liệu sản xuất kể cả hàng hóa tiêu dùng giữa các vùng, giữa các địa phương với nhau, không để đứt gãy, đặc biệt, không để đứt gãy chuỗi cung ứng của thế giới với Việt Nam.