Suy thoái kinh tế toàn cầu chưa xảy ra nhưng giá cả phi mã, tăng trưởng ì ạch đang 'gõ cửa' từng nhà

01/06/2022 08:30 toquoc.vn

Simon Baptist, chuyên gia kinh tế trưởng tại Economist Intelligence Unit, cho biết: "Sẽ không có chuyện suy thoái đột ngột xảy ra sau khi lạm phát đình trệ".

Khi căng thẳng ở Ukraine và đại dịch liên tiếp tàn phá chuỗi cung ứng, lạm phát đình trệ sẽ tồn tại "ít nhất trong 12 tháng tới" do tăng trưởng thấp và lạm phát cao, theo ông Baptist. Ông nói thêm: "Giá hàng hóa sẽ bắt đầu giảm từ quý tới, nhưng sẽ vẫn cao hơn so với trước khi căng thẳng ở Ukraine diễn ra vì nguồn cung nhiều mặt hàng của Nga bị cắt giảm vĩnh viễn".

Đại dịch và căng thẳng địa chính trị đã kìm hãm nguồn cung cấp hàng hóa, cũng như việc phân phối thông qua các chuỗi cung ứng toàn cầu, buộc giá hàng hóa như nhiên liệu và thực phẩm phải tăng lên. Trong khi giá cả cao hơn sẽ gây khó khăn cho các hộ gia đình, thì tốc độ tăng trưởng ở nhiều nơi trên thế giới, mặc dù chậm, nhưng có sự phát triển và thị trường việc làm vẫn chưa sụp đổ. Tỷ lệ thất nghiệp ở một số nền kinh tế đã xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ.

 

"Đối với hầu hết các nền kinh tế của châu Á, suy thoái khá khó xảy ra, ít nhất là GDP không bị âm liên tục", ông Baptist nhận định. Vì vậy, người tiêu dùng chưa cần phải bắt đầu chuẩn bị cho một cuộc suy thoái.

Nhà kinh tế cho biết ngay cả khi nền kinh tế toàn cầu đứng trước nguy cơ suy thoái, nhiều người tiêu dùng vẫn còn nhiều khoản tiết kiệm và đồ dùng tích trữ trong gia đình. "Vì vậy, ở một mức độ nào đó, tình hình sẽ không tệ như những gì các con số thể hiện", ông nói.

Nhà kinh tế trưởng Shane Oliver của AMP Capital cũng không nhận thấy dấu hiệu của suy thoái kinh tế, ít nhất là trong 18 tháng nữa. Ông cho biết: "Các đường cong lợi suất hoặc khoảng cách giữa lợi suất trái phiếu dài hạn và trái phiếu ngắn hạn vẫn chưa bị đảo ngược, suy thoái không thể đột ngột diễn ra. Và ngay cả khi những điều này xảy đến thì thời gian trung bình dẫn đến suy thoái là 18 tháng".

Ông cho rằng có thể tránh được việc thị trường suy giảm ở Mỹ và ở Úc. Đồng thời, các ngân hàng trung ương trên toàn cầu đang thắt chặt lãi suất để chống lạm phát. Ngân hàng trung ương Mỹ đã công bố đợt tăng lãi suất lớn nhất trong hơn 22 năm vào đầu tháng này, nâng lãi suất chuẩn lên nửa điểm phần trăm và cảnh báo về các đợt tăng lãi suất tiếp theo. Cục Dự trữ Liên bang cũng cho biết rằng họ đã chuẩn bị sẵn sàng cho việc tăng lãi suất nhiều lần 50 điểm cơ bản, nhằm cố gắng giảm lạm phát.

Tuần trước, Ngân hàng Dự trữ New Zealand, vốn đã thắt chặt hơn các ngân hàng trung ương khác, lại tăng tỷ giá tiền mặt thêm nửa điểm phần trăm lên 2%. Đây là lần tăng lãi suất thứ năm liên tiếp của ngân hàng trung ương này và báo hiệu tỷ giá sẽ đạt đỉnh ở mức cao hơn so với dự báo trước đó.

Tỷ giá hiện đã tăng 1,75 điểm phần trăm kể từ khi chu kỳ thắt chặt bắt đầu từ tháng 10 năm ngoái. "Chúng tôi cam kết lạm phát thực tế sẽ trở lại trong phạm vi mục tiêu của chúng tôi là 1 đến 3% và ở mức 6,9%, mọi việc đang đi đúng hướng… chúng tôi rất kiên quyết trong kiềm chế lạm phát", thống đốc Adrian Orr cho biết.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho biết việc kiểm soát lạm phát có thể sẽ gây ra rủi ro suy thoái. Rất khó để kiểm soát lạm phát vì kiềm chế giá cao thông qua việc tăng lãi suất có thể dẫn đến tăng trưởng thậm chí còn thấp hơn. "Lạm phát ở mức cao càng lâu, thị trường đầu tư càng lo lắng rằng các ngân hàng trung ương sẽ không thể ‘chế ngự’ nó mà không gây ra suy thoái. Như Chủ tịch Fed Powell đã chỉ ra, việc đưa lạm phát lên 2% sẽ ‘mang lại một số nỗi đau’", ông Oliver nói.

Nhưng không phải ai cũng lo lắng. Cố vấn kinh tế cấp cao Vicky Redwood của Capital Economics cho biết bà tin tưởng các ngân hàng trung ương có thể kiềm chế lạm phát mà không xảy ra suy thoái. Bà Redwood cho biết tỷ lệ tăng theo kế hoạch ở nhiều nơi - chẳng hạn như châu Âu, Anh và Mỹ - sẽ đủ để đưa lạm phát trở lại mục tiêu. "Nhưng nếu tình hình lạm phát không thể như dự kiến khiến lãi suất cần phải tăng hơn nữa, thì một cuộc suy thoái rất có thể sẽ xảy ra", bà lưu ý.