Tính đến cuối tháng 10/2020, tổng số tiền nợ thuế đã giảm 2% so với tháng 9 nhưng so với cùng kỳ năm 2019 vẫn tăng 2,7%. Nếu tính theo địa bàn có tới 50 địa phương số thuế nợ tăng so với thời điểm cuối năm 2019 và 55 địa phương có tỷ lệ tổng nợ thuế trên tổng dự toán thu năm 2020 ở trên mức 5%.

Số nợ thuế tăng do đại dịch Covid-19 bùng phát phải thực hiện giãn cách xã hội và do thiên tai, bão lụt xảy ra tại các tỉnh miền Trung đã làm cho nhiều người nộp thuế bị thiệt hại nặng nề, sản xuất kinh doanh thua lỗ, phải ngừng hoặc chấm dứt hoạt động sản xuất kinh doanh, không còn nguồn tài chính để nộp tiền thuế nợ cho ngân sách nhà nước (NSNN).

Tuy nhiên đáng lưu ý trường hợp một số người nộp thuế không bị tác động của dịch bệnh và bão lũ nhưng cố tình chây ỳ không thực hiện nghĩa vụ thuế với NSNN.

Bên cạnh đó, theo Tổng cục Thuế còn có nguyên nhân nữa là một số cơ quan chưa kiên quyết áp dụng các biện pháp thu hồi nợ thuế kịp thời, chưa tích cực trong việc đôn đốc người nộp thuế nộp. Hiện nay vẫn còn 14/63 cục Thuế chậm ban hành quyết định khoanh nợ, xoá nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp không còn khả năng nộp ngân sách.

Hiện trạng nợ thuế kéo dài, trong đó, nếu xét ở lĩnh vực doanh nghiệp, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đang nợ thuế rất lớn. Chẳng hạn tại TPHCM, Cục Thuế TPHCM  cho biết nhóm nợ thuế nhiều nhất rơi vào các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản và xây dựng.

Trong đó, nợ thuế trên 5 tỷ đồng có 78 doanh nghiệp với tổng số tiền nợ tiền cho thuê mặt đất, mặt nước là 2.286 tỷ đồng, chiếm 77,2% nợ tiền thuê đất. Số nợ từ thuế thu nhập doanh nghiệp của các doanh nghiệp bất động sản là 327 tỷ đồng, tăng 20,22% so với năm trước, tương ứng tăng 55 tỷ đồng…

Theo ông Lê Duy Minh - Cục trưởng Cục Thuế TPHCM, các trường hợp nợ thuế lớn chủ yếu liên quan đến các khoản thu từ đất và thuế thu nhập doanh nghiệp hoạt động bất động sản.

Còn tại Hà Nội, Cục Thuế Hà Nội đã chỉ tên 833 đơn vị nợ thuế, đồng thời công khai lại tới 1.963 đơn vị chây ì nợ thuế năm này qua tháng khác. Đứng đầu danh sách nợ thuế cũng là doanh nghiệp bất động sản.

Chẳng hạn Công ty CP Đầu tư và phát triển đô thị Long Giang với số nợ hơn 37 tỷ đồng. Từ ngày 1/8 đến 14/9/2020, Công ty Long Giang đã nộp hơn 103 triệu đồng tiền nợ vào ngân sách nhà nước, số nợ còn lại vẫn còn xấp xỉ 37 tỷ đồng.

Theo Tổng cục Thuế trong 2 tháng còn lại của năm 2020, tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp, thiên tai, bão lũ vẫn đang tiếp diễn tại các tỉnh miền Trung. Chính vì vậy, nhiệm vụ thu NSNN rất nặng nề.

Để hoàn thành nhiệm vụ thu, Tổng cục Thuế yêu cầu cục Thuế các tỉnh, TP tổ chức rà soát, phân loại nợ, nguyên nhân nợ của từng người nộp thuế để áp dụng biện pháp thu nợ phù hợp với từng trường hợp nợ thuế.

Đối với người nộp thuế bị thiệt hại do thiên tai, bão lụt, các cục Thuế cần hướng dẫn để hoàn chỉnh hồ sơ, thủ tục và kịp thời xử lý hồ sơ đề nghị miễn tiền chậm nộp, gia hạn nộp thuế của người nộp thuế theo đúng quy định.

Cục Thuế các địa phương cần xây dựng kế hoạch thu tiền thuế nợ theo từng tháng đối với số tiền thuế nợ tại thời điểm 31/10/2020 chi tiết đến từng người nợ thuế, từng công chức được giao nhiệm vụ quản lý nợ thuế, đồng thời đề ra các biện pháp thực hiện kế hoạch có hiệu quả và báo cáo UBND tỉnh, thành phố, Ban Chỉ đạo chống thất thu ngân sách và thu hồi nợ thuế trên địa bàn để xử lý thu nợ thuế, phấn đấu thu tối đa số tiền thuế nợ có khả năng thu của năm 2019 chuyển sang năm 2020.