Tình trạng này thực sự đáng báo động không chỉ với các cá nhân mà cả doanh nghiệp cũng đứng trước nguy cơ trở thành nạn nhân của loại tội phạm này.

Những cú lừa ngoạn mục

Thời gian qua, tại không ít địa phương trong cả nước liên tiếp xảy ra hiện tượng làm sổ đỏ giả để lừa bán đất, chiếm đoạt tiền tỷ khiến dư luận không khỏi hoang mang.

Đơn cử, Công an thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương vừa tạm giữ hình sự nhóm đối tượng để điều tra về hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” thông qua hình thức lừa đảo tinh vi bằng sổ đỏ giả.

Các đối tượng đang bị điều tra gồm: Lê Thị Như Ngọc (trú tại phường Phú Cường, Thành phố Thủ Dầu Một), Nguyễn Văn Nho (50 tuổi), Phạm Thị Ái Khiêm (cùng trú tại phường Thới Hòa, Thị xã Bến Cát) và Nguyễn Thị Nguyệt (trú tại xã An Điền, Thị xã Bến Cát).

Điều tra ban đầu, nhóm đối tượng trên đã dùng sổ đỏ giả lừa đảo 4 nạn nhân đặt cọc mua 4 thửa đất trên địa bàn thị xã Bến Cát với tổng số tiền 2 tỷ 550 triệu đồng.

Cơ quan điều tra xác định, đối tượng Nguyễn Văn Nho đã làm giả 7 cuốn sổ đỏ và ký nhận tiền đặt cọc. Khiêm và Ngọc là người đứng tên trong sổ đỏ giả, đồng thời đứng ra ký hợp đồng sang nhượng, mua bán. Còn Nguyệt đóng vai trò là người môi giới để làm các thủ tục vay vốn ngân hàng cho người mua đất tin tưởng.

Khi có khách muốn mua đất, nhóm lừa đảo trên dẫn khách đi xem các thửa đất của người khác có vị trí, diện tích tương tự trong cuốn sổ đỏ giả, rồi thương lượng giá, nhận tiền cọc, sau đó chiếm đoạt tiền.

Trường hợp khác, Công an tỉnh Hưng Yên đã khởi tố bị can đối với đối tượng Vũ Thị Hà (32 tuổi, trú tại xã Đặng Lễ, huyện Ân Thi) về tội “sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”.

Theo đó, Vũ Thị Hà có hành vi sử dụng 4 sổ đỏ giả của các thửa đất thuộc Khu dân cư mới ở thị trấn Ân Thi để thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với các cá nhân rồi chiếm đoạt tiền.

Chưa dừng lại, Vũ Thị Hà còn sử dụng 31 sổ đỏ giả của các thửa đất trên địa bàn tỉnh Hưng Yên, Hà Nam và Hải Phòng để chuyển nhượng quyền sử dụng đất, cầm cố, thế chấp vay tiền của các cá nhân rồi chiếm đoạt tài sản với tổng số tiền lên tới 34 tỷ đồng.

Hay như tại tỉnh Bắc Giang, Tòa án nhân dân (TAND) tỉnh này đã mở phiên toà xét xử đối với bị cáo Nguyễn Thị Nguyên (36 tuổi, trú tại xã Hoàng Ninh, huyện Việt Yên) về các tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”.

Trước đó, Nguyên đã mua 9 sổ đỏ giả rồi làm hợp đồng mua bán 9 thửa đất có sổ đỏ giả này cho 2 bị hại để chiếm đoạt tổng số tiền hơn 8,4 tỷ đồng.

Để thực hiện hành vi lừa đảo, Nguyên thuê đối tượng khác làm giả 9 bộ giấy tờ gồm sổ đỏ giả, giấy xác định tình trạng thửa đất với giá 16 triệu đồng/bộ.

Xác định hành vi của Nguyên là đặc biệt nghiêm trọng, TAND tỉnh Bắc Giang đã tuyên phạt Nguyễn Thị Nguyên 17 năm tù về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, 3 năm tù về tội “làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức”, tổng hợp hình phạt chung cho cả 2 tội danh, bị cáo này phải chấp hành hình phạt là 20 năm tù.

Không chỉ riêng Bình Dương, Bắc Giang, Hưng Yên, lực lượng chức năng ở nhiều tỉnh, thành khác cũng liên tiếp phát hiện, bắt giữ các đối tượng lừa đảo từ sổ đỏ giả và đưa ra những khuyến cáo về tình trạng trên.

Sổ đỏ giả rao bán nhan nhản trên mạng

Chỉ cần nhấp chuột tìm kiếm trên “không gian mạng”, lập tức xuất hiện hàng nghìn đường link liên quan đến mua bán giấy tờ giả mạo.

Theo lời giới thiệu của các đối tượng “cò mồi” rao bán sổ đỏ giả trên mạng cho biết, khách hàng chỉ cần bỏ ra từ vài triệu đến 20 triệu đồng là có thể mua được những cuốn sổ đỏ giả giống y như thật để có thể giao dịch, mua bán trên thị trường.

Thời gian làm sổ đỏ giả cũng rất “siêu tốc”, khi khách hàng đặt cọc, khoảng 1-3 ngày là sẽ nhận được những cuốn sổ đỏ giả đã đặt hàng.

Thậm chí có đối tượng “cò mồi” còn hứa sẽ hoàn lại tiền nếu sản phẩm sổ đỏ giả không ưng ý, và chất lượng thật 100%, đến các văn phòng công chứng không phát hiện được.

Để tránh bị ngành chức năng phát hiện, các đối tượng làm giả, mua bán sổ đỏ giả thường đăng số điện thoại công khai trên các trang mạng xã hội.

Tuy nhiên, hầu hết các số điện thoại đăng tải công khai trên các trang web không nhận bất cứ một cuộc điện thoại trực tiếp nào mà chỉ yêu cầu kết bạn và giao dịch qua ứng dụng Zalo.

Khi đã đặt cọc tiền và các đối tượng làm xong sổ đỏ giả, khách hàng chỉ cần ngồi nhà sẽ có người giao hàng đến tận nơi.

Thực tế, thời gian qua, cơ quan chức năng phát hiện đang có 2 dạng sổ đỏ giả phổ biến đó là sổ làm từ phôi thật được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp cho các địa phương. Các phôi này bị đánh cắp rồi tuồn ra ngoài, cung cấp cho các đối tượng làm giả.

Loại thứ hai là giấy tờ giả hoàn toàn nhưng được thực hiện một cách tinh vi từng chi tiết, bằng mắt thường khó có thể nhận biết đâu là sổ thật, đâu là sổ giả.

Trước thực trạng trên, cơ quan công an cảnh báo tới người dân cần xem xét thật kỹ trước khi quyết định bất kỳ giao dịch nào.

Nên đến các cơ quan có thẩm quyền như văn phòng công chứng đất đai, văn phòng đăng ký đất đai của huyện, thành phố để kiểm tra về độ chính xác của sổ đỏ để không phải là nạn nhân của những đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản này.

Theo Luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng văn phòng Luật sư Đồng Đội (Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội) đánh giá, hầu hết các đối tượng lừa đảo sử dụng thông tin để làm sổ đỏ giả từ các loại giấy tờ thật.

Những loại giấy tờ này đã được sử dụng để vay vốn ngân hàng hay các tổ chức tín dụng khác.

Tuy nhiên, các đối tượng đem giấy tờ giả đó ra các văn phòng công chứng để chứng thực, rồi đưa đi thế chấp thông qua các hợp đồng như vay, mượn, mua bán tài sản,… để chiếm đoạt tài sản của nạn nhân.

Ngoài ra, các đối tượng còn thu thập các thông tin về sổ đỏ được rao bán trên mạng để tiến hành làm giả, tìm hiểu thông tin về chủ sở hữu, sau đó giả làm người mua đất, yêu cầu người bán gửi các giấy tờ liên quan như sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân,…

Lợi dụng lúc chủ đất sơ hở, chúng sẽ đánh tráo giấy chứng nhận thật bằng giấy tờ giả và làm giả toàn bộ hồ sơ để bán chính mảnh đất đó cho các nạn nhân.

Với những phi vụ lừa đảo như trên, số tiền bị chiếm đoạt có thể lên đến hàng tỷ đồng.               

Theo Luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng văn phòng Luật sư Đồng Đội: Sử dụng sổ đỏ giả để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản có án phạt cao nhất là Chung thân

Trên phương diện pháp lý, hành vi của các đối tượng sử dụng Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giả để thực hiện các giao dịch mua bán có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự hiện hành.

Hình phạt cao nhất cho hành vi này là phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.

Bên cạnh đó, hành vi làm giả giấy tờ còn có thể bị xử lý hình sự về tội “làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”, căn cứ vào Điều 341 Bộ luật Hình sự, mức phạt cao nhất cho hành vi này là phạt tù từ 3 đến 7 năm.

Để phòng tránh và không trở thành nạn nhân của loại hình tội phạm này, người dân đang có nhu cầu mua bán đất cần chú ý đề phòng, kiểm tra kĩ thông tin người đứng tên sổ đỏ cũng như khu đất trước khi đặt cọc.

Đối với những trường hợp mua bán bằng giấy tờ giả, các đối tượng thường có xu hướng hạ giá tài sản thấp hơn so với thị trường để dễ tìm “con mồi”.

Nếu nhận thấy có dấu hiệu khả nghi, người dân nên đến các cơ quan có thẩm quyền để kiểm chứng giấy tờ thật kỹ lưỡng, tìm hiểu các thông tin pháp lý của lô đất và chỉ thực hiện giao dịch trực tiếp với chủ sở hữu bất động sản đó.

Sự vào cuộc của các cơ quan chức năng cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng để góp phần ngăn chặn dứt điểm tình trạng làm giả giấy tờ và thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản nêu trên.

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn, Giám đốc Hãng Luật TGS (Hà Nội): Kiểm tra, đối chiếu kỹ các thông tin trên các sổ đỏ để tránh bị lừa

Khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho người dân, cơ quan nhà nước có thẩm quyền ghi trong hồ sơ lưu số phôi và số quyết định cấp. Chỉ cần so sánh hai số này, nếu một hoặc cả hai đều không có trong hồ sơ lưu tại các địa phương thì đó là sổ giả, kể cả trường hợp sổ giả được in trên phôi thật.

Ngoài ra, các loại giấy tờ giả đôi khi vẫn có điểm khác biệt so với giấy tờ thật. Đó là những sơ suất khi các đối tượng làm giả mắc phải như tên địa danh, địa chỉ lô đất, xã, phường.

Người dân cũng nên xem xét kỹ các chữ ký trên giấy tờ giả xem có gì bất thường hay không. Phát hiện bất thường thì cần liên hệ với các cơ quan chức năng có thẩm quyền để kiểm tra, xử lý.

Về chế tài xử lý, Luật sư Tuấn cho biết, tùy vào tính chất, mức độ vi phạm của hành vi sử dụng giấy tờ giả để thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai mà bị xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo quy định tại khoản 3, Điều 35 Nghị định 91/2019/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai quy định “phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 30 triệu đồng đối với trường hợp sử dụng giấy tờ giả trong thực hiện thủ tục hành chính và các công việc khác liên quan đến đất đai mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự”.

Theo đó, nếu hành vi sử dụng giấy chứng nhận giả để chuyển nhượng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị phạt tối đa là 30 triệu đồng.

Ngoài xử phạt vi phạm hành chính, cơ quan có thẩm quyền sẽ tịch thu giấy tờ giả đã sử dụng để thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo Khoản 4, Điều 35 Nghị định 91/2019/NĐ-CP. Điểm b, Khoản 5, Điều 35 Nghị định 91/2019/NĐ-CP quy định trường hợp cơ quan đăng ký đất đai đã đăng ký biến động vào sổ địa chính mà phát hiện giấy tờ trong hồ sơ đăng ký biến động (hồ sơ đăng ký sang tên là giả) thì hủy bỏ kết quả thủ tục đăng ký biến động khi chuyển nhượng.

Nếu thỏa mãn các yếu tố cấu thành tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” thì bị phạt tù với khung hình phạt cao nhất là chung thân theo Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Đức Sơn (ghi)