Margin tiếp tục tăng lên mức cao lịch sử, tác động như thế nào đến thị trường?

Theo số liệu mới nhất từ Uỷ ban chứng khoán nhà nước, tổng dư nợ cho vay ký quỹ (Margin) của các Công ty chứng khoán tính đến ngày 13/09/2021 ước đạt 141.304 tỷ đồng, tăng 74,62% so với đầu năm 2021.

Mức tăng trưởng nóng trên đã tạo ra lo ngại tiềm ẩn cho thị trường và nhà đầu tư sử dụng margin khi thị trường diễn biến khó lường trong những phiên gần đây. 

Trả lời trên Talkshow Phố Tài chính, các chuyên gia cho biết dư nợ margin vẫn trong ngưỡng cho phép, đặc biệt là vừa rồi các Công ty chứng khoán đã tiến hành tăng vốn giúp nguồn margin thêm dồi dào, tuy nhiên các nhà đầu tư vẫn nên thận trọng sử dụng margin khi thị trường chưa rõ xu hướng.

MC Mùi Khánh Ly: Các ông đánh giá như thế nào về tổng dư nợ cho vay kí quỹ của các Công ty chứng khoán hiện nay, con số đó có đáng lo ngại không?

Ông Võ Thế Vinh, Giám đốc Phân tích Công ty chứng khoán Guotai Junan Việt Nam: Chúng tôi thấy rằng,  thị trường quý 3 đã rơi vào một nhịp điều chỉnh trung hạn, thế nhưng thanh khoản vẫn duy trì ở mức cao, do vậy mức độ margin 140.000 tỷ, tăng khoảng 12% không phải là quá cao.

Thực ra các công ty chứng khoán khi cho vay Margin vẫn luôn đảm bảo quy định của Uỷ ban chứng khoán.

Ngoài ra, danh mục cho vay Margin với quy mô 120% vốn chủ sở hữu tương đương 40-60% tổng tài sản của các Công ty chứng khoán thì so với tiềm lực tài chính của các công ty chứng khoán là không quá cao.

Chúng ta biết trong quý 3 nhiều công ty chứng khoán đã hoàn thành các đợt tăng vốn và cho phép họ mở rộng danh mục cho vay margin. 

Ông Lê Đức Khánh, Giám đốc Phân tích Công ty chứng khoán VPS: Trong giai đoạn này, thị trường chưa thể hiện rõ xu hướng, cho nên các nhà đầu tư chưa hẳn là giải ngân trong giai đoạn hiện tại để có thể sử dụng margin nhiều, nên con số này có lẽ là con số phù hợp, an toàn.

MC Mùi Khánh Ly: Nhiều ý kiến cho rằng thị trường đã chịu áp lực bán giải chấp trong những phiên giảm điểm vừa qua, các ông đánh giá như thế nào về ý kiến này?

Ông Lê Đức Khánh, Giám đốc Phân tích Công ty chứng khoán VPS: Trong giai đoạn cuối tháng 9 thường các nhà đầu tư tổ chức, các quỹ, sẽ cơ cấu lại danh mục hoặc các khoản vay đến ngày đáo hạn buộc phải bán ra, sẽ dẫn đến có những đợt điều chỉnh ở giai đoạn cuối tháng.

Nếu so với giai đoạn điều chỉnh ở đầu tháng 1, tháng 7 thì thời điểm hiện tại dòng tiền vào thị trường yếu hơn. Chính vì vậy hiện nay áp lực điều chỉnh thị trường là vẫn còn và có thể sẽ kéo dài thêm một thời gian.

Ông Võ Thế Vinh, Giám đốc Phân tích Công ty chứng khoán Guotai Junan Việt Nam: Thường các công ty chứng khoán khi nhìn thấy cái rủi ro của thị trường thì quan điểm quản trị rủi ro của họ cũng sẽ siết chặt.

So sánh tại thời điểm cuối tháng 6 khi nhóm điều chỉnh chủ yếu là nhóm ngân hàng thì thời điểm hiện tại, các cổ phiếu giảm mạnh lại là nhóm Midcap hoặc Penny, các cổ phiếu không nằm trong danh mục cho vay ký quỹ.

Điều này cho thấy áp lực đến từ margin là có nhưng có lẽ không quá lớn. Có thể chỉ cần một vài phiên điều chỉnh để có thể giảm lượng margin tại các nhóm cổ phiếu tăng nóng.

Vậy theo các ông, nhà đầu tư nên sử dụng margin như thế nào cho an toàn và hiệu quả?

Ông Lê Đức Khánh, Giám đốc Phân tích Công ty chứng khoán VPS: Tôi cho rằng các nhà đầu tư cá nhân nên giải ngân thận trọng hơn.

Chúng ta thấy thường trong giai đoạn thị trường không rõ xu hướng hoặc đi ngang rủi ro cao hơn thì chúng ta giữ một phần tiền hoặc mua 2,3 mã cổ phiếu đổ lại, chúng ta quản trị sát sao các cổ phiếu đang nắm giữ.

Còn khi thị trường có xu hướng tăng rõ hơn thì chúng ta có thể mua nhiều hơn hoặc tăng tỷ trọng vào một vài cổ phiếu chiến lược thì lúc đấy cơ hội sinh lời sẽ cao hơn.

Các nhà đầu tư cá nhân muốn giàu nhanh, điều này đã ảnh hưởng đến quyết định và sự hiệu quả - rủi ro cho danh mục. Những người có kinh nghiệm, họ cũng phải đợi thời điểm phù hợp mới dùng margin.

Ông Võ Thế Vinh, Giám đốc Phân tích Công ty chứng khoán Guotai Junan Việt Nam: Lãi suất cho vay Margin của các công ty chứng khoán hiện tại tương đương với mặt bằng lãi suất nói chung đặc biệt là so sánh với trái phiếu doanh nghiệp, khoảng từ 8 tới 10%/năm tuỳ từng gói sản phẩm.

Có một cách thức khi sử dụng Margin mọi người có thể chú ý là việc mà chúng ta nghĩ đến kịch bản rủi ro của thị trường.

Nếu như tại vùng giá mà mình mua cổ phiếu điều chỉnh 10-15 - 20%, trong trường hợp rủi ro nhất thì nhà đầu tư có thể tính toán được xem số tiền có thể bị mất so với tổng tài sản của mình vào khoảng bao nhiêu %.

Việc dự kiến được kịch bản xấu trong ngắn hạn sẽ giúp nhà đầu tư chuẩn bị được tâm lý giao dịch, tránh những mức lỗ trong ngắn hạn khi tự tạo cho mình cảm giác hoảng loạn dẫn đến việc bán quá vội vàng. Thật sự các nhà đầu tư cần phải tích lũy kinh nghiệm trước khi sử dụng đòn bẩy tài chính.