Lời cảnh báo từ Davos về nguy cơ kinh tế toàn cầu

25/05/2022 14:10 toquoc.vn

Các nhà lãnh đạo chính trị và doanh nghiệp đã cùng quy tụ tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) thường niên năm nay. Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh lạm phát ở các nền kinh tế lớn như Mỹ, Anh và Châu Âu đang ở mức cao nhất trong những năm qua. Các đợt tăng giá liên tục đã làm suy yếu niềm tin của người tiêu dùng và làm lung lay thị trường tài chính thế giới, khiến các ngân hàng trung ương, bao gồm cả Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) phải tăng lãi suất.

Trong khi đó, những hậu quả đối với thị trường dầu mỏ và thực phẩm từ cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, cũng như các đợt phong tỏa vì Covid-19 ở Trung Quốc chưa rõ hồi kết cũng đã làm tăng thêm sự lo ngại.

Nguy cơ về suy thoái

"Chúng ta có ít nhất 4 cuộc khủng hoảng đan xen nhau. Chúng ta có lạm phát cao ... chúng ta có khủng hoảng năng lượng ... chúng ta thiếu lương thực, và khủng hoảng khí hậu. Và chúng ta không thể giải quyết vấn đề nếu chúng ta chỉ tập trung vào một trong những cuộc khủng hoảng này"- Phó Thủ tướng Đức Robert Habeck nói.

"Nhưng nếu không có vấn đề nào được giải quyết, tôi thực sự e rằng chúng ta đang rơi vào một cuộc suy thoái toàn cầu với ảnh hưởng to lớn đến sự ổn định toàn cầu", ông Habeck nói trong một cuộc thảo luận của hội đồng WEF.

 

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tháng trước đã cắt giảm triển vọng tăng trưởng toàn cầu lần thứ hai trong năm nay, với lý do tình hình căng thẳng tại Ukraine và lạm phát đang là "mối nguy hiểm rõ ràng và đang hiện rõ" đối với nhiều quốc gia.

Giám đốc điều hành IMF Kristalina Georgieva, phát biểu tại Davos hôm thứ Hai, cũng cho biết xung đột, tình hình tài chính thắt chặt hơn và các cú sốc về giá - đặc biệt là đối với thực phẩm - rõ ràng đã khiến triển vọng kinh tế ngày càng tối hơn, dù bà chưa đưa ra dự báo về một cuộc suy thoái.

Khi được hỏi rằng liệu bà Kristalina Georgieva có tính đến một cuộc suy thoái hay không, bà Georgieva nói: "Không, không phải tại thời điểm này. Nhưng không có nghĩa là kịch bản đó nằm ngoài cuộc".

Sức chịu đựng của nền kinh tế

Chủ tịch Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) Christine Lagarde, dự kiến phát biểu tại Davos vào thứ Ba, đã cảnh báo rằng tăng trưởng và lạm phát đang đi ngược chiều nhau. Áp lực giá cả gia tăng đang kìm hãm hoạt động kinh tế và làm giảm sức mua của các hộ gia đình.

Bà Christine Lagarde chia sẻ trong một bài đăng trên blog hôm thứ Hai rằng: "Xung đột Nga-Ukraine có thể là một dấu mốc đánh đấu sức chịu đựng của quá trình siêu toàn cầu hóa đã tới điểm cuối. Tình hình hiện tại có thể dẫn đến việc chuỗi cung ứng trở nên kém hiệu quả hơn trong một khoảng thời gian và trong quá trình chuyển đổi này, các nền kinh tế sẽ phải chịu sức ép về giá cả nặng nề hơn".

Dù vậy, nhà lãnh đạo này vẫn cam kết sẽ tăng lãi suất trong cả tháng 7 và tháng 9 để kìm hãm lạm phát, ngay cả khi việc các nền kinh tế tăng cường đi vay cũng sẽ có ảnh hưởng nhất định đến tăng trưởng.

Nhà hoạch định chính sách người Pháp Francois Villeroy de Galhau cho biết: "Chúng tôi biết, tất cả đều biết rằng tình hình hiện tại là điều xấu về kinh tế. Tăng trưởng ít hơn và lạm phát nhiều hơn. Đây là cái giá mà chúng tôi đã chấp nhận cùng nhau trả để bảo vệ giá trị của mình ... Thật đáng để trả cái giá này."

Ông cũng nói thêm: "Tôi sẽ loại bỏ ý tưởng đánh đổi ngắn hạn giữa lạm phát và tăng trưởng. Trước mắt, ưu tiên của chúng tôi rõ ràng là ... chống lạm phát."

Trong khi lực cản kinh tế từ cuộc khủng hoảng Ukraine đang được cảm nhận rõ ràng nhất ở châu Âu, thì chính nền kinh tế Mỹ đang phải chịu áp lực mạnh mẽ về giá cả.

Chỉ số giá tiêu dùng đã tăng vọt từ mức gần về 0 cách đây hai năm lên mức cao nhất trong 40 năm là 8,5% vào tháng 3. FED đã phản ứng vào đầu tháng này bằng đợt tăng lãi suất lớn nhất trong 22 năm và Chủ tịch Jerome Powell đã báo hiệu mức tăng tương tự - nửa điểm phần trăm - tại ít nhất hai cuộc họp tiếp theo.

Dù vậy, chi tiêu của người Mỹ vẫn chưa bị giảm mạnh và thị trường việc làm tại nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn đang nóng lên.

Nhà kinh tế học Jason Furman của Đại học Harvard, người đứng đầu Hội đồng Cố vấn Kinh tế dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, cho biết xác suất cơ bản của ông về khả năng xảy ra một cuộc suy thoái trong bất kỳ năm nào là 15%. "Giờ đây, tôi đưa ra con số cao hơn một chút mốc 15%". Chuyên gia này cũng bày tỏ lo ngại rằng FED có thể cần nâng lãi suất cao hơn mức mà hầu hết các quan chức và nhà dự báo hiện nay đang tính đến. "Nhưng có thể điều đó sẽ diễn ra trong hơn một năm rưỡi nữa, hoặc khoảng hai năm rưỡi kể từ bây giờ."

Các thị trường mới nổi chủ chốt, bao gồm cả Trung Quốc, vẫn được kỳ vọng sẽ tăng trưởng trong năm nay, ngay cả khi với tốc độ chậm hơn so với ước tính trước đây.

Marcos Troyjo, chủ tịch Ngân hàng Phát triển Mới do Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi thành lập, cho biết ngân hàng của ông vẫn kỳ vọng "tăng trưởng mạnh mẽ" trong năm nay ở Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil.