Kế hoạch táo bạo của Ả Rập Xê Út nhằm thống trị thị trường hydro toàn cầu trị giá 700 tỷ USD

28/03/2021 06:58 congluan.vn
Đất dành cho một nhà máy hydro và các trang trại gió và mặt trời để cung cấp năng lượng cho nó ở Neom, Ả Rập Xê Út. Nguồn: Neom

Đất dành cho một nhà máy hydro và các trang trại gió và mặt trời để cung cấp năng lượng cho nó ở Neom, Ả Rập Xê Út. Nguồn: Neom

Những dải đất ngập nắng và gió tại Biển Đỏ làm cho mũi phía tây bắc của Ả Rập Xê Út trở thành bất động sản đắc địa cho những gì mà vương quốc hy vọng sẽ trở thành một trung tâm toàn cầu cho hydro xanh.

Khi các chính phủ và các ngành công nghiệp tìm kiếm các giải pháp thay thế hydrocacbon ít gây ô nhiễm hơn, nhà xuất khẩu dầu thô lớn nhất thế giới Ả Rập Xê Út không muốn nhượng lại ngành kinh doanh hydro đang phát triển cho Trung Quốc, Châu Âu hoặc Úc và mất đi một nguồn thu nhập khổng lồ tiềm tàng.

Vì vậy, họ đang xây dựng một nhà máy trị giá 5 tỷ USD hoàn toàn chạy bằng năng lượng mặt trời và gió, và dự kiến sẽ là một trong những nhà sản xuất hydro xanh lớn nhất thế giới khi đất nước này mở cửa siêu đô thị Neom theo kế hoạch vào năm 2025.

Nhiệm vụ biến một vùng sa mạc có diện tích bằng nước Bỉ thành một đô thị được cung cấp năng lượng tái tạo thuộc về Peter Terium, cựu giám đốc điều hành của RWE AG, công ty tiện ích lớn nhất của Đức và là nhà sản xuất năng lượng sạch Innogy SE.

Hiệu suất của ông sẽ giúp xác định xem liệu Ả Rập Xê Út - một quốc gia vốn phụ thuộc vào đồng USD dầu khí có thể chuyển đổi thành nhà cung cấp nhiên liệu không gây ô nhiễm hay không.

Hydro đang chuyển hóa từ một nguồn năng lượng thích hợp - được sử dụng trong zeppelin, tên lửa và vũ khí hạt nhân - thành một lĩnh vực kinh doanh lớn, riêng Liên minh châu Âu đã đưa ra cam kết 500 tỷ USD để mở rộng quy mô cơ sở hạ tầng của mình.

Những trở ngại lớn vẫn còn đối với việc khí đốt trở thành một phần chính của quá trình chuyển đổi năng lượng và những người hoài nghi đã chỉ ra thành tích yếu kém của Ả Rập Xê Út khi họ có nhiều kế hoạch đặt ra nhưng lại ít hoạt động các dự án.

Nhưng hiện nay, các quốc gia trên thế giới đều đang tranh giành vị trí trên thị trường toàn cầu trong tương lai, và các chuyên gia về hydro cho rằng Ả Rập Xê Út là một trong những quốc gia có tiềm năng lớn mà thế giới cần phải chú ý.

Nước Anh hiện cũng đang tổ chức 10 dự án sưởi ấm các tòa nhà bằng khí đốt, Trung Quốc đang triển khai xe buýt chạy bằng pin nhiên liệu và xe thương mại, và Nhật Bản đang có kế hoạch sử dụng khí đốt trong sản xuất thép.

Đặc phái viên khí hậu của Tổng thống Mỹ John Kerry cũng đã thúc giục ngành công nghiệp dầu khí trong nước nắm lấy “những cơ hội to lớn” của hydro.

Điều đó có nghĩa là sẽ có rất nhiều khách hàng tiềm năng cho nhà máy mang tên Helios Green Fuels (Nhiên liệu xanh Helios). Saudi Arabia đang đặt mục tiêu trở thành nhà cung cấp hydro lớn nhất thế giới - một thị trường mà theo ước tính có thể trị giá tới 700 tỷ USD vào năm 2050.

Shihab Elborai, một đối tác tại Dubai tại công ty tư vấn Strategy &, cho biết: “Bạn đang thấy danh mục xuất khẩu năng lượng đa dạng hơn, có khả năng phục hồi cao hơn. Nó được đa dạng hóa để chống lại bất kỳ sự không chắc chắn nào về tốc độ và thời gian của quá trình chuyển đổi năng lượng.”

Các bản thiết kế đang được vạch ra và các chiến lược đang được công bố, nhưng đây vẫn còn là giai đoạn đầu tiên của lĩnh vực này. Chi phí để sản xuất ra Hydro mà không gây ô nhiễm môi trường rất đắt đỏ, khó bảo quản và rất dễ cháy.

Hydro xanh được sản xuất bằng cách sử dụng năng lượng tái tạo chứ không phải nhiên liệu hóa thạch. Theo Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế, chi phí sản xuất một kg hiện tại là dưới 5 USD.

Ả Rập Xê Út là một quốc gia có lợi thế cạnh tranh về năng lượng nắng và gió, và những vùng đất hoang hóa rộng lớn. Theo BNEF, chi phí của nhà máy Helios có thể sẽ là một trong những mức thấp nhất trên toàn cầu và có thể đạt 1,50 USD / kg vào năm 2030. Rẻ hơn một số hydro được làm từ các nguồn không thể tái tạo ngày nay.

Để bắt đầu, các nhà máy Helios sẽ sản xuất 650 tấn hydro mỗi ngày bằng phương pháp điện phân - đủ để chuyển đổi thành 1,2 triệu tấn amoniac xanh mỗi năm. Tập đoàn bán khí và hóa chất Mỹ Air Products sẽ mua toàn bộ lượng amoniac đó, nhiên liệu này dễ vận chuyển hơn hydro lỏng hoặc khí và chuyển đổi lại khi giao hàng cho khách hàng.

Lượng hydro xanh sẽ được sản xuất để duy trì khoảng 20.000 xe buýt. Có khoảng 3 triệu xe buýt hoạt động trên toàn thế giới và Air Products muốn trở thành trụ cột chính trong các kho chuyển đổi sang hydro, Simon Moore, phó chủ tịch quan hệ nhà đầu tư cho biết.

Theo BNEF, các phương tiện chạy bằng pin nhiên liệu có thể chiếm tới 30% sản lượng đội xe buýt trên toàn cầu vào năm 2050, với sự tăng trưởng chủ yếu đến từ Trung Quốc và Liên minh châu Âu.

Đức cho biết họ cần khối lượng “khổng lồ” hydro xanh và họ hy vọng Ả Rập Xê Út sẽ là nhà cung cấp của họ.

Người phát ngôn của Bộ Năng lượng Ả Rập Xê Út cho biết: “Sự quan tâm các nhà đầu tư đối với dự án xây dựng các nhà máy Helios của Ả Rập Xê Út khiến chúng tôi tin rằng sẽ có một giải pháp kinh tế hợp lý đối với hydro, ngay cả ở mức giá hiện tại”.

Đồng thời, chính phủ nước này đang cố gắng thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tái tạo ít ỏi của chính mình. Quốc gia này có kế hoạch đáp ứng một nửa nhu cầu điện từ năng lượng tái tạo vào năm 2030 và có một số dự án đang được xây dựng hoặc sắp khởi công.

Ả Rập Xê Út cũng là một trong số ít quốc gia thường xuyên đốt dầu thô để sản xuất điện. Hoạt động gây ô nhiễm cao đã đạt đến đỉnh điểm, và các nhà phê bình cho rằng năng lượng được sử dụng bởi nhà máy Neom nên được chuyển vào lưới điện quốc gia.

Tuy nhiên, trọng tâm vẫn là xuất khẩu. Các công ty dầu khí có thể mất tới 13 nghìn tỷ USD vào năm 2040 vì các mục tiêu biến đổi khí hậu và Ả Rập Xê Út là một trong những quốc gia dự kiến ​​sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất.

Nhà máy hydro dự kiến sẽ sản xuất tối đa 15.000 thùng dầu tương đương mỗi ngày, khó có thể sánh được với 9 triệu thùng dầu thô mà vương quốc bơm hàng ngày. Mặc dù vậy, việc tìm ra cách để chiếm một phần của thị trường nhiên liệu sạch là một huyết mạch kinh tế cần thiết của Ả Rập Xê Út.