EU áp thuế đối với nhôm nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ tác động ra sao tới ngành nhôm Việt Nam?

Theo đó, Ủy ban Châu Âu – cơ quan giám sát chính sách thương mại của 27 quốc gia EU, đặt ra mức thuế chống bán phá giá trong khoảng từ 21,2% đến 31,2% đối với các nhà sản xuất nhôm định hình của Trung Quốc (nhôm định hình dạng thanh, dạng que hoặc dạng ống).

Mức thuế này thấp hơn so với mức thuế tạm thời là 30,4% đến 48,0% áp dụng trong quá trình điều tra.

Được biết, EC đã mở cuộc điều tra từ tháng 2/2020 đối với những sản phẩm nhôm được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực vận tải, xây dựng và điện, sau khi nhận được đơn khiếu nại của European Aluminium về việc nhôm Trung Quốc cạnh tranh không công bằng trên thị trường EU. Các thành viên của European Aluminium bao gồm Norsk Hydro, Rio Tinto  và Alcoa.

Cụ thể, sản phẩm nhôm định hình của các công ty Guangdong Haomei New Materials Co Ltd VÀ Guangdong King Metal Light Alloy Technology Co Ltd sẽ phải chịu mức thuế chống phá giá 21,2%, trong khi của Press Metal International Ltd chịu thuế 25%. Những công ty khác có "hợp tác" trong quá trình điều tra sẽ chịu mức thuế 22,1%, và nguyên liệu từ các công ty khác nữa sẽ chịu thuế 32,1%.

Hiệp hội Kim loại Trung Quốc đã gọi động thái này của EU là "hành động vô căn cứ".

Việc nhôm định hình của Trung Quốc bị áp thuế chống bán phá giá ở EU có thể dẫn tới việc các nhà sản xuất nhôm Trung Quốc chuyển hướng tăng cường xuất khẩu sang những thị trường khác, trong đó có Việt Nam, giữa lúc EU đang điều tra gian lận xuất xứ đối với nhôm nhập khẩu từ Việt Nam xem có dấu hiệu lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại hay không, sau khi xuất khẩu nhôm của Việt Nam gia tăng đột biến.

Tháng 11/2020, Bộ Công Thương Việt Nam cũng đã ban hành Quyết định rà soát lần thứ nhất việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá một số sản phẩm nhôm có xuất xứ từ Trung Quốc (mã AR01.AD05). Theo đó, các công ty được rà soát mức thuế chống bán phá giá trong vụ việc AR01.AD05 gồm:

Nhóm công ty Xingfa (bao gồm Công ty Guangdong Xingfa Aluminium Co., Ltd và các công ty liên kết); nhóm công ty JMA (bao gồm Công ty Guangdong JMA Aluminium Profile Factory (Group) Co., Ltd và các công ty liên kết); Công ty Bazhou Jinwoshengdi Aluminum Products Co., Ltd; Công ty Fujian Zhangzhou Antai Aluminium Co., Ltd và Công ty Guangdong Weiye Aluminum Factory Group Co., Ltd.

Trước đó, ngày 28/9/2019, Bộ Công thương ban hành Quyết định số 2942/QĐ-BCT về việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá chính thức đối với một số sản phẩm nhôm có xuất xứ từ Trung Quốc (vụ việc AD05). Đến ngày 29/7/2020, Bộ Công thương phát thông báo nhận hồ sơ yêu cầu rà soát lần thứ nhất của vụ việc.

Được biết, lượng nhôm xuất khẩu của cả nước chỉ dưới 10% sản lượng và tập trung ở một số doanh nghiệp FDI.

Trước tình trạng ngày càng nhiều nước trên thế giới áp dụng các biến pháp chống bán phá giá nghiêm ngặt đối với nhôm nhập khẩu, tại buổi làm việc giữa Hội nhôm thanh định hình Việt Nam với Cục Xuất nhập khẩu – Bộ Công thương tháng 1/2021 về tình hình xuất nhập khẩu của ngành Nhôm Việt Nam năm qua, Cục Xuất nhập khẩu và Hiệp hội cảnh báo các doanh nghiệp cần lưu ý khi hợp tác với các doanh nghiệp FDI để xuất khẩu nhôm định hình sang EU và các nước khác bởi các thủ đoạn để gian lận xuất xứ đang ngày càng tinh vi hơn.

Đối với thị trường Mỹ, hiện nay Mỹ áp thuế chống bán phá giá ở mức rất cao đối với một số sản phẩm nhôm, nhưng đa số các sản phẩm nhôm của Việt Nam xuất sang thị trường này không thuộc mã bị áp thuế cao nên vẫn duy trì được hoạt động xuất khẩu trong năm qua. Mặc dù vậy, nếu nhôm xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ tăng đột biến hoặc có biểu hiện bất thường khác, khi đó không loại trừ khả năng Mỹ sẽ xem xét tới các biện pháp điều tra chống bán phá giá. 

Trên thực tế, ngày 2/3/2021, Bộ Thương mại Mỹ đã ban hành mức thuế chống bán phá giá cuối cùng đối với nhôm tấm hợp kim thông thường (một sản phẩm cán phẳng được sử dụng trong việc xây dựng bề mặt và thùng xe tải cho đến biển báo đường phố) từ 18 quốc gia bị điều tra, bao gồm cả mức thuế lên tới 242,8% đối với hàng nhập khẩu từ Đức và 4,83% đối với hàng nhập khẩu từ Bahrain.

Theo đó, Đức có mức chống bán phá giá cao nhất, từ 49,4% đến 242,8%, và là nước xuất khẩu nhôm tấm lớn nhất sang Mỹ, với trị giá 286,6 triệu USD trong năm 2019. Bahrain, đứng thứ hai với lượng nhôm tấm trị giá 241,2 triệu USD xuất khẩu sang Mỹ, nhận mức thuế chống bán phá giá 4,83% và mức thuế chống trợ cấp lên tới 6,44%.

Sau năm 2020 gặp không ít khó khăn, ngành nhôm Việt Nam bước vào năm 2021 vẫn còn rất nhiều khó khăn do thì nguồn cung nguyên vật liệu bị đứt gãy, khan hiếm nhôm nguyên liệu nhập khẩu…Đặc biệt, chi phí xuất khẩu tăng lên rất nhiều khiến cho nhiều đơn hàng của doanh nghiệp đã ký kết trước đó bị đội chi phí lên nhiều lần, doanh nghiệp xuất khẩu bị lỗ trầm trọng.

Giá nhôm thế giới gần đây tăng cao do chính sách làm sạch môi trường ở Nội Mông, nơi sản xuất nhôm lớn của Trung Quốc.

Giá nhôm trên sàn Thượng Hải đầu tháng 3/2021 đã đạt mức cao nhất 9,5 năm, là 18.000 CNY (2.740 USD)/tấn, sau khi thành phố Baotou (Nội Mông) ra lệnh một số cơ sở sản xuất công nghiệp và nhà máy điện phải đóng cửa vì vi phạm quy định về môi trường. Công ty tư vấn CRU dự đoán sản lượng nhôm của Trung Quốc có thể giảm 100.000 tấn/năm do động thái này của Nội Mông. Chủ tịch công ty Chalco dự báo giá nhôm sẽ còn tiếp tục duy trì ở mức cao trong năm 2021.

Tham khảo từ Reuters và một số nguồn tin khác