Công ty chứng khoán đông nhân viên môi giới có lợi gì?

Chứng khoán là một trong những lĩnh vực được hưởng lợi và tăng trưởng khá nóng trong khoảng 3 năm trở lại đây cho nên vấn đề này cũng là một nội dung khá quan trọng trong chiến lược phát triển của mỗi công ty chứng khoán trong giai đoạn hiện nay.

Theo Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) cho biết, trong 2 tháng đầu năm 2022, nhà đầu tư trong nước mở mới tổng cộng hơn 405.000 tài khoản chứng khoán, lớn hơn tổng lượng tài khoản mở mới trong cả năm 2020 (393.659 tài khoản).

Tổng số tổng số tài khoản chứng khoán nhà đầu tư trong nước hiện đạt hơn 4,7 triệu, tương đương khoảng 4,8% dân số. Hơn 99% nhà đầu tư, tài khoản chứng khoán hiện nay là nhà đầu tư cá nhân.

 

Ở Việt Nam, trong hơn 10 năm qua, các ngân hàng thương mại cổ phần lẫn quốc doanh đã chuyển định vị, tập trung phát triển vào bán lẻ (tức tập trung vào phân khúc khách hàng cá nhân và doanh nghiệp vừa và nhỏ).

Với lĩnh vực chứng khoán, sự phát triển số lượng tài khoản chứng khoán trong hơn 3 năm qua đã cho thấy hầu hết các công ty chứng khoán lớn ở Việt Nam đều đang tập trung vào thị trường bán lẻ.

Do vậy các vị trí Nhân viên Môi giới (NVMG) ở các công ty chứng khoán là những người được hưởng lợi nhất từ danh mục khách hàng mới (FO) ngày càng nhiều hơn bên cạnh lượng khách hàng hiện hữu, khách hàng trung thành của họ trước đây.

Lượng hơn hay là chất hơn?

Trong các công ty chứng khoán Top8 ở trên thì có thể nhìn thấy rõ nhất ở công ty chứng khoán VPS với số lượng Nhân viên môi giới áp đảo với hơn 1.500 người và hàng chục ngàn cộng tác viên đã phần nào lý giải về thị phần môi giới chứng khoán của họ 3 năm liên tiếp vừa qua. 

Ở những công ty chứng khoán khác có thị phần MGCK lớn như VND, SSI, HSC, MBS cũng có số lượng Nhân viên môi giới lên tới 300-600 người. Hai công ty chứng khoán còn lại trong Top8 là FPTS và MAS cũng có số lượng Nhân viên môi giới lên tới 150-200 người.

Như vậy có thể thấy, "số lượng" Nhân viên môi giới đã phần nào quyết định đến "chất lượng" (thị phần) của các công ty chứng khoán nói trên.

Đi cùng với số lượng nói trên thì các chính sách đồng bộ đi kèm như hoa hồng, thu nhập hấp dẫn cho đội ngũ Nhân viên môi giới và cộng tác viên (CTV) cũng có thể coi là một trong những nguyên nhân giúp các công ty chứng khoán Top8 có được thị phần cao như hiện nay. 

Trong thời đại 4.0 thì máy móc có thể thay thế hầu hết công việc của con người nhưng có lẽ sự trải nghiệm, sự tương tác và quan hệ với khách hàng, đặc biệt là khách hàng VIP thì không thể thay thế cho con người được.

Do đó, ngoại trừ TCBS là mô hình không có Nhân viên môi giới, thì hầu hết các công ty chứng khoán lớn đều đã và đang tập trung vào cả "lượng" và "chất" đối với đội ngũ Nhân viên môi giới của mình.

Tuy nhiên, nếu số lượng Nhân viên môi giới quá đông đảo sẽ gây nên những áp lực, thách thức không nhỏ trong việc duy trì chất lượng tư vấn, trình độ, kỹ năng, tỷ lệ nghỉ việc,…của toàn bộ các Nhân viên môi giới.

Chưa kể, khách hàng sẽ cảm thấy không tin tưởng nếu như một công ty chứng khoán có quá nhiều đầu mối mới liên hệ với mình chỉ trong một thời gian ngắn vì sự biến động nhân sự Nhân viên môi giới nói chung.

Với tình hình dịch bệnh Covid kéo dài hơn 2 năm qua, việc đào tạo lấy chứng chỉ hành nghề cho đội ngũ Nhân viên môi giới gặp nhiều khó khăn.

Do đó, ở các công ty chứng khoán có số lượng Nhân viên môi giới đông đảo, tỷ lệ Nhân viên môi giới có chứng chỉ hành nghề khá thấp so với những công ty chứng khoán đã chú trọng việc này nhiều năm qua như SSI, VND, HSC…

Trong khi đó, số lượng nhà đầu tư cá nhân ngày càng nhiều, trong đó phần lớn là nhà đầu tư FO, thì rõ ràng, công ty nào có đông Nhân viên môi giới để chăm sóc, hướng dẫn trực tiếp nhiều cho khách hàng sẽ có lợi thế hơn nhất định so với các công ty chứng khoán khác nếu cùng số lượng khách hàng cần chăm sóc là tương đương nhau.

Khi có sự cố xẩy ra với công ty chứng khoán như nghẽn mạng, đặt lệnh không được, web/app của công ty chứng khoán bị treo,…thì rõ ràng công ty chứng khoán nào có nhiều Nhân viên môi giới hơn sẽ có ưu thế hơn trong việc xử lý khủng hoảng so với công ty chứng khoán mà không có hoặc có ít đội ngũ Nhân viên môi giới.

Làm thế nào để đạt được cả lượng và chất từ đội ngũ Môi giới chứng khoán?

Chính sách lương, phụ cấp và hoa hồng cao sẽ là nguồn thu hút đầu tiên đến các Nhân viên môi giới và cả cộng tác viên khi họ nghĩ đến thay đổi công việc.

Ngoài ra, thương hiệu và tiềm lực tổng thể, được đánh giá bởi các tổ chức kiểm toán uy tín nước ngoài của công ty chứng khoán và Tập đoàn mẹ hoặc Công ty liên danh, liên kết với công ty chứng khoán cũng sẽ là những yếu tố quan trọng để có thể thu hút được đội ngũ Nhân viên môi giới, cộng tác viên tài năng đến đầu quân, làm việc cho các công ty chứng khoán đó.

Thường thì sẽ luôn có khoảng 30-50% số lượng khách hàng sẽ theo Nhân viên môi giới khi họ thay đổi công việc, do đó, việc gìn giữ đội ngũ Nhân viên môi giới là một trong số các yếu tố sống còn quyết định thị phần của các công ty chứng khoán trong thời gian qua cũng như thời gian tới.

Nhiều công ty chứng khoán đã thường xuyên trao tặng, bán cổ phiếu ESOP cho các Cán bộ nhân viên chủ chốt, trong đó có đội ngũ Nhân viên môi giới. Nhưng theo đánh giá của đại đa số Cán bộ nhân viên được hưởng ESOP, việc trói tỷ lệ được bán qua các năm quá và thời gian được bán phải mất 3-5 năm làm nhiều Cán bộ nhân viên thường có cảm giác là "ngược đãi" hơn là "ưu đãi".

Nên nếu công ty chứng khoán nào chia tỷ lệ ưu đãi này thành 50% ESOP và 50% thưởng bằng tiền mặt thì sẽ làm cho Cán bộ nhân viên cảm thấy vui hơn vì họ được dùng tiền cho các mục đích chi tiêu cá nhân của mình.

Qua đó, họ sẽ vừa phải cố gắng hoàn thành xuất sắc công việc để được đánh giá cuối năm tốt (chất lượng), vừa có mong muốn gắn bó với công ty nhiều hơn. Khi đó, công ty sẽ có nhiều hơn (số lượng) các Cán bộ nhân viên gắn bó và luôn nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Chế độ làm việc linh hoạt, ví dụ 50%-50%, thậm chí có công ty chứng khoán 70%-30% về tỷ lệ thời gian làm việc ở nhà-thời gian đến công ty; được trang bị laptop riêng, không gian làm việc sáng tạo, cởi mở, phòng tập Yoga, Gym,…cho các Nhân viên môi giới cũng là những điểm làm cho các Nhân viên môi giới cảm thấy yêu công việc và cân bằng được với cuộc sống bản thân hơn.

Trong các năm qua, các công ty chứng khoán đã không ngừng tập trung vào việc nâng cao chất lượng của đội ngũ Nhân viên môi giới bằng việc tổ chức các khóa đào tạo Chứng chỉ hành nghề ngay tại công ty mình, đào tạo kỹ năng bán hàng, kỹ năng phát triển và chăm sóc khách hàng, kỹ năng quản lý và chăm sóc khách hàng lớn, khách hàng VIP,…

Tiêu chí tuyển dụng "đã có chứng chỉ hành nghề", tương đương phải có kinh nghiệm 1-2 năm làm việc trong các công ty chứng khoán, của các công ty chứng khoán hiện nay trên thị trường cũng phần nào nói lên tầm quan trọng của việc đào tạo có chất lượng đội ngũ Nhân viên môi giới hiện nay.

Với những công ty chứng khoán có hệ sinh thái Công ty liên danh, liên kết và Tập đoàn lớn, thì một trong những lợi thế của họ để giữ chân nhân viên tốt là có thêm nhiều ưu đãi trong hệ sinh thái của mình như: vay ưu đãi qua ngân hàng, phát hành thẻ tín dụng, mua các gói Bảo hiểm sức khỏe, Bảo hiểm nhân thọ, mua nhà, ở khách sạn, nghỉ dưỡng,.. được ưu đãi giảm giá, thậm chí là miễn phí trong hệ sinh thái của mình.

Như vậy, các công ty chứng khoán lớn nói riêng và các công ty chứng khoán còn lại nói chung sẽ phải cân nhắc rất kỹ yếu tố "lượng - chất" trong việc đầu tư vào đội ngũ Nhân viên môi giới của mình trong thời gian tới, khi mà sự cạnh tranh của các công ty chứng khoán ngày càng lớn lên cùng với sự phát triển không ngừng của Công nghệ.