Bộ Tài chính đề xuất gói kích cầu kinh tế giá trị khoảng 40.000 tỷ đồng

Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, nhiệm vụ thu, chi ngân sách của năm 2021 hoàn thành với thu ngân sách vượt dự toán đề ra; chi ngân sách đảm bảo bám sát dự toán, đảm bảo 4% theo quy định của Quốc hội.

Đặc biệt Chính phủ đã ban hành một loạt các chính sách tài khóa để hỗ trợ cho các doanh nghiệp và người dân cũng như phòng, chống dịch bệnh, với tổng mức khoảng 200.000 tỷ đồng.

Về các ý kiến cho rằng dư địa của nợ công còn lớn, cần tăng bội chi ngân sách, Bộ trưởng cho biết dư địa không còn nhiều, trong giai đoạn 2016-2020, tổng vay của Chính phủ là 1.852.000 tỷ đồng; giai đoạn năm 2021-2025, dự kiến vay là 3.068.000 tỷ đồng tức là gấp 1,7 lần so với giai đoạn trước.

Nợ công của năm 2025 gấp 1,6 lần so với năm 2020, có nghĩa là nợ công đến năm 2025 theo đánh giá là khoảng 45,6% GDP, nhưng là GDP mới, nếu tính theo GDP cũ là nằm ở 57,9%, tức là đã vượt ngưỡng 55%.

Nợ Chính phủ giai đoạn 2021-2025 là 41,8%, nhưng nếu đánh giá theo GDP cũ là 53,1%, có nghĩa cũng vượt ngưỡng 45%.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính ủng hộ các gói kích cầu để đảm bảo thúc đẩy kinh tế phát triển và sau đó quay trở lại thu ngân sách và giảm tăng bội chi trong năm nay, sang năm giảm bội chi trong các năm sau, như vậy trong cả giai đoạn vẫn đảm bảo được.

Bộ Tài chính đang tham mưu cho Chính phủ gói kích cầu bằng hỗ trợ lãi suất mỗi năm khoảng 20.000 tỷ đồng, 2 năm khoảng 40.000 tỷ đồng. Như vậy, nếu hỗ trợ 4% thì có 1 triệu tỷ đồng đưa vào nền kinh tế, sẽ thúc đẩy, tạo việc làm, thúc đẩy sản lượng, giảm bội chi ngân sách vào những thời kỳ sau.

Về đề nghị tăng tỷ lệ điều tiết của TPHCM và Bình Dương, Đồng Nai, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, đối với TPHCM, giai đoạn năm 2017-2021, tỷ lệ điều tiết là 18%, tổng chi ngân sách là 60.369 tỷ đồng, tức là bình quân 7,1 triệu đồng/ người.

Đến năm 2021, tổng chi là 69.092 tỷ đồng, tức là bình quân 7,4 triệu đồng/ người. Đến năm 2022, chúng ta xây dựng 84.121 tỷ đồng, bình quân 8,8 triệu đồng/ người. Như vậy chênh lệch cao hơn so với thời kỳ năm 2021 là 15.029 tỷ đồng, mức thu tăng được 21.675 tỷ đồng. Quan trọng không phải là tỷ lệ điều tiết mà quan trọng là mức chi không thấp hơn năm trước.

Đối với Đồng Nai, năm 2017, chi ngân sách 17.426 tỷ đồng, tỷ lệ điều tiết là 47%. Đến năm 2021 là 19.721,6 tỷ đồng, bình quân là 6,1 triệu/ người. Đến năm 2022 chúng ta đang xây dựng 21.257,3 tỷ đồng, bình quân 6,5 triệu/ người, chênh lệch cao hơn là 1.535,7 tỷ đồng đối với mức chi.

Đồng Nai có tiềm năng phát triển quỹ đất do hạ tầng tăng lên. Trong tỷ lệ điều tiết không tính tiền xổ số và không tính tiền đất. Nhà nước đang đầu tư sân bay Long Thành với 109.000 tỷ đồng và một số hạ tầng do ngân sách Trung ương đã quyết trong kế hoạch đầu tư công là 11.200 tỷ đồng.

Bộ trưởng Tài chính cũng nêu rõ, hiện Nhà nước đang đầu tư sân bay Long Thành với kinh phí 109.000 tỷ đồng và một số hạ tầng do ngân sách Trung ương đã quyết định trong kế hoạch đầu tư công là 11.200 tỷ đồng.

“Do đó, mong các tỉnh và thành phố hết sức thông cảm bởi chúng ta còn đang phải lo cho 47 tỉnh nghèo và hiện có nhiều tỉnh nghèo cơ sở hạ tầng thấp kém, chưa có điện, trường, trạm…”, Bộ trưởng bày tỏ.

Về đề nghị tăng dự toán thu dầu thô, ông Phớc khẳng định đây là giải pháp không khả thi bởi sản lượng thực tế hàng năm từ 2016-2020 đã giảm bình quân 1,45 triệu tấn/năm, tương ứng 11% do suy giảm sản lượng tự nhiên.

Tiếp tục giải trình về ý kiến của đại biểu Quốc hội cho rằng "dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2022 chỉ tăng 3,4%, tỷ lệ huy động vào ngân sách là khoảng 15,1% GDP", Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ trong những giai đoạn đột xuất bất thường và có cơ chế chính sách thay đổi, tốc độ thu ngân sách không tỷ lệ thuận với tốc độ tăng trưởng GDP.

“Thực tế giai đoạn 2011-2012, tăng trưởng kinh tế là 5,25%, thu ngân sách chỉ đạt 2,2%. Năm 2020, GDP tăng 2,91% nhưng thực tế thu nội địa chỉ đạt 1,6%, trong đó khu vực doanh nghiệp giảm 2% so với cùng kỳ.

Chúng tôi đã thảo luận với các bộ ban ngành và các địa phương rất kỹ, nên xin đại biểu hết sức ủng hộ”, Bộ trưởng Tài chính phát biểu.

Theo Bộ trưởng, với giai đoạn khó khăn như năm nay, thu ngân sách nội địa tăng thu ở các khoản phát sinh từ năm 2020 trở về trước như: thuế nhà thầu, xử lý thu chênh lệch giá, phí trong bao tiêu sản phẩm; phát sinh đột biến thêm tiền thuê đất của đại sứ quán Mỹ; một số khoản thu quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp từ chứng khoán, bất động sản, khối tài chính ngân hàng, hoạt động sáp nhập, chuyển nhượng vốn, thu đầu thô…