Theo các chuyên gia kinh tế, trong thời đại toàn cầu hóa, hệ lụy lan truyền là điều khó tránh. Điều đáng nói, ở Việt Nam, nhiều mô hình kinh doanh bất động sản (BĐS) khá tương đồng với Evergrande.

Được thành lập vào năm 1996 với mô hình kinh doanh là mua đất từ chính quyền, bán căn hộ trả góp theo tiến độ, vốn lưu động chủ yếu từ các khoản vay, tính đến cuối tháng 6/2021, tổng tài sản ước tính của Evergrande là 368 tỷ USD, tương đương khoảng 2% GDP của Trung Quốc.

Theo Tiến sĩ Võ Đình Trí, giảng viên Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh, có 3 yếu tố hình thành “bom nợ” Evergrande, đó là: những thay đổi về chính sách của Chính phủ Trung Quốc, do tác động tiêu cực từ dịch Covid-19 và bản thân cấu trúc của doanh nghiệp (DN) này không vững mạnh.

Từng là tập đoàn Bất động sản phát đạt nhất Trung Quốc nhưng Evergrande giờ đây đối mặt với nguy cơ sụp đổ vì khoản nợ khổng lồ lên đến hơn 300 tỉ USD.

Tiến sĩ Trí phân tích cụ thể hơn: Khi nhu cầu mua nhà sụt giảm do Covid-19 và Chính phủ Trung Quốc hạn chế đòn bẩy tài chính của doanh nghiệp Bất động sản, Evergrande không thể tiếp cận các khoản vay thêm và rơi vào mất thanh khoản.

Nhìn lại thị trường Bất động sản Việt Nam, vị chuyên gia này đánh giá, tình trạng giá Bất động sản ở một số nơi tại Việt cao hơn so với thu nhập của người dân vẫn kéo dài. Vì vậy, Chính phủ nên cân nhắc để có giải pháp điều tiết nhằm giảm dần tính đầu cơ trong Bất động sản.

“Đã có rất nhiều kiến nghị về việc kiểm soát đầu cơ như giải pháp thuế tài sản, thuế đánh trên giao dịch giá Bất động sản để hạn chế đầu cơ nhằm hạ nhiệt Bất động sản”, ông Trí nói.

Theo vị chuyên gia, “cú ngã” của đại gia Bất động sản Evergrande đặt ra bài học kinh nghiệm cho thị trường Bất động sản Việt khi có nhiều doanh nghiệp Bất động sản cũng có mô hình tài chính kinh doanh khá mạo hiểm.

Theo Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa - nguyên Phó Chủ tịch Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia, thường thì cách tốt nhất được các doanh nghiệp Bất động sản lựa chọn là huy động trái phiếu vì đơn giản hơn nhiều so với việc vay vốn từ ngân hàng.

Tại các ngân hàng, doanh nghiệp khi vay cần tài sản thế chấp, bị quản lý mục đích sử dụng tiền chặt chẽ... Còn khi phát hành trái phiếu thì không ai quản lý chủ đầu tư.

Họ có thể mở rộng nối tiếp các dự án mà không cần dành dòng vốn để hoàn thiện từng bước các dự án đang thực hiện, khiến tích tụ khối nợ lớn. Khi thị trường gián đoạn thanh khoản, dòng tiền bán hàng bị âm, dòng đầu tư khó khăn thì tài chính lao dốc.

“Chúng tôi đã cảnh báo nhiều lần về hiện tượng này, nguy cơ có thể xảy ra ngay tại Việt . Quả “bom nợ” Evergrande chính là bài học lớn về việc sử dụng đòn bẩy tài chính cho Bất động sản” - Tiến sĩ Nghĩa cho hay.

Thời gian qua, doanh nghiệp Bất động sản Việt Nam cũng huy động qua trái phiếu rất nhiều nhưng thị trường trái phiếu của Việt Nam thực sự chưa phát triển, thiếu các cơ quan đánh giá độc lập, đủ năng lực... nên sẽ là nguy cơ gây rủi ro cho nhà đầu tư.

Những đổ vỡ dây chuyền của Evergrande hiện vẫn chưa được khắc phục.

Theo các chuyên gia, đây có thể được xem là bài học để các doanh nghiệp Việt thức tỉnh bởi cách đầu tư và huy động vốn của nhiều doanh nghiệp Bất động sản hiện khá tương đồng.